Dierenwelzijn: steeds meer katten, honden en 20.000 kuikens in beslag genomen
Het aantal dieren in beslag genomen uit welzijnsoverwegingen, blijft relatief stabiel. Dat blijkt uit de cijfers van het Vlaamse departement Omgeving. Het aantal individuele interventies neemt jaar na jaar wel met een honderdtal toe. Honden en katten zijn steeds vaker reden om uit te rukken. Bij boerderijdieren valt er moeilijker een lijn te trekken. Wel is er één opmerkelijke gebeurtenis die de curven flink ontregelt: de inbeslagname van een transport van 20.000 kuikens.
26.256 dieren, zoveel werden er afgelopen jaar in beslag genomen uit welzijnsoverwegingen. Een opmerkelijk hoog cijfer. “Ter vergelijking: in 2022 ging het in totaal om 6.517 dieren”, zegt Michael Devoldere, woordvoerder van Vlaams minister van Dierenwelzijn Ben Weyts (N-VA). “In 2023 werden de cijfers vertekend door één inbeslagname waar bijna 20.000 kuikentjes bij betrokken waren.”
20.000 kuikens?
Wanneer deze ene interventie aan de luchthaven buiten beschouwing wordt gelaten, ligt het aantal in beslag genomen dieren lager dan de vijf voorbije jaren, met uitzondering van het atypische coronajaar 2020. Wel zijn het aantal interventies merkbaar toegenomen. Dat het aantal inbeslaggenomen dieren alsnog is gedaald, lijkt eraan te wijten dat interventies de jongste jaren vaker gebeuren bij huisdieren. Die worden doorgaans in kleinere aantallen gehouden dan landbouwdieren.
“Stop met ver transport van eendagskuikens”
9 mei 2018Wel is het opvallend dat deze 20.000 kuikens zijn opgenomen in de cijfers. Bij een gelijkaardig voorval in 2018, waarbij 20.000 kuikentjes bestemd voor transport naar Kinshasa werden onderschept, zijn deze dieren niet in de cijfers opgenomen. “De kuikens in 2018 staan hier wellicht niet bij omdat de exporteur er afstand van deed”, zegt Ann Heylens van het Vlaams Departement Omgeving. “In dat geval heeft een inbeslagname geen zin: een inbeslagname dient immers om een einde te maken aan het dierenwelzijnsprobleem, bijvoorbeeld om de dieren weg te kunnen halen bij hun eigenaar en een oplossing te zoeken. Als de eigenaar ze niet terug wil, gaat het officieel niet om een inbeslagname, maar wordt een oplossing gezocht voor de dieren.”
Een mooie oplossing wordt er helaas niet altijd gevonden. In 2018 zijn de onderschepte kuikens, ondanks de weerwil van de lokale brandweer, vergast. De historie, aan het licht gebracht door de krant Het Nieuwsblad, leidde tot grote verontwaardiging bij dierenliefhebbers. Over het nieuwe voorval in 2023 is minder geweten. VILT vroeg meerdere betrokken partijen naar de feiten. De luchthaven van Zaventem bevestigt het nieuwe voorval, maar noch de luchthaven, noch Dierenwelzijn Vlaanderen wensen erover uit te weiden. Wat met deze kuikens is gebeurd, is dus niet geweten, al leidt hun inclusie in de cijfers wel tot een inbeslagnamerecord.
Komt dierenleed vaker voor bij particulieren dan bij landbouwers? Dat kan men veronderstellen uit het type dieren dat doorgaans wordt onderschept, maar bewezen is het niet. Vele dieren zoals kippen, konijnen en kleine herkauwers zoals geiten worden zowel door particulieren als landbouwers gehouden. In 2022 vroeg Vlaams parlementslid Gwenny De Vroe (Open Vld) aan minister Weyts om de opsplitsing tussen particulieren en landbouwers te verduidelijken, maar de minister antwoordde dat deze informatie niet als dusdanig wordt geregistreerd.
Cijfers vergelijken
Ook het aantal controles blijft relatief stabiel. In een communicatie aan de pers verwijst minister Weyts naar een forse stijging tegenover het jaar 2020, al zijn die cijfers niet erg representatief vanwege de coronacrisis. “De jaarcijfers voor 2023 bewijzen nu dat er nog nooit zo doortastend is opgetreden om dieren te beschermen”, meldt het kabinet Weyts. “Er werden 6.569 controles uitgevoerd (+24% ten opzichte van 2020), waarna er 1.538 waarschuwingen (+95% t.o.v. 2020) en 819 processen-verbaal (+16,5% t.o.v. 2020) werden uitgedeeld.”
Vergeleken met de jaren na de coronacrisis, zijn de cijfers minder opmerkelijk. In 2021 hebben er 5.926 controles plaatsgevonden en in 2022 6.802 controles. Afgelopen jaar is er dus een lichte daling in het aantal controles. Desondanks is het aantal interventies gestegen. Dierenwelzijn Vlaanderen en de politiediensten hebben vorig jaar 889 inbeslagnames uitgevoerd: elke dag werd dus gemiddeld meer dan twee keer de beslissing genomen om dieren in bescherming te nemen. Weyts besliste vorig jaar ook 11 maal om de erkenning van een kweker in te trekken.
Tien jaar evolutie
Weyts wijst er ook op dat hij als minister van Dierenwelzijn het budget meer dan vertienvoudigd heeft in het afgelopen decennium. Het aantal personeelsleden is meer dan verdriedubbeld. “Het dierenbeleid kreeg veel meer geloofwaardigheid en dat betekent dat Vlamingen ook sneller melding maken van dierenleed. Ze hebben nu meer dan vroeger het vertrouwen dat er iets zal gebeuren met een melding. De afdeling Dierenwelzijn kreeg in 2023 een recordaantal van 6.764 meldingen en klachten: gemiddeld zo’n 18 per dag, elke dag”, meldt het kabinet.
De afdeling Dierenwelzijn kreeg in 2023 een recordaantal van 6.764 meldingen en klachten
Hoewel er de afgelopen vijf jaar dus minder beweging in de cijfers was, is de vergelijking met tien jaar geleden wel spectaculair. In 2015 gebeurden er slechts 181 inbeslagnames op jaarbasis, vijf keer minder dan vandaag. Het aantal controles tegenover tien jaar geleden is verdriedubbeld, komende van 2.048 controles op jaarbasis naar 6.569 vandaag.
“We zijn op steeds meer plaatsen aanwezig en we aarzelen niet om kordaat in te grijpen waar nodig”, zegt Weyts. “Het is onze verdomde plicht om vermijdbaar dierenleed ook echt te vermijden. Onze Vlaamse samenleving is niet meer bereid om gewoon toe te kijken als dieren mishandeld worden.”
Beeld: Dirk Bannert
