Demir vindt margeverdeling in versfruitketen oneerlijk en eist federale stappen

“In de supermarkt betaal je voor een kilogram appels 2,5 tot 3 euro. In de veiling krijgen de fruitboeren echter nauwelijks 0,3 tot 0,35 eurocent per kilogram. Dat verschil is erg groot. De mensen betalen in de winkel voldoende, maar dat wordt niet eerlijk genoeg verdeeld binnen de keten.”

Met deze analyse verklaart het kabinet van de minister de tractoroptocht naar handelsfederatie Comeos in Brussel eerder deze maand. Bij dat protest waren tientallen fruitboeren aanwezig, fruitboeren die hun fruit (vooral appels) met verlies verkopen. Demir heeft begrip voor de onvrede onder de fruitboeren en steunt de wens voor een betere verdeling van de winstmarges in de voedselketen. Eerder deze maand liet zij nog weten dat er te veel van de marge blijft kleven bij de retailers en supermarkten.

Niet alleen de supermarktketens, maar ook de federale overheid kan ervoor zorgen dat de marge eerlijker verdeeld wordt. “Omdat het daar zo stil blijft, maan ik hen nu ook officieel aan tot actie. Zij moet regulerend durven optreden om te zorgen voor een rechtvaardiger inkomen voor onze landbouwers”, aldus Demir, die een brief schreef naar de federale overheid waarin zij extra actie vraagt.

Actieve regulator

De federale overheid riep de fruitteelt onlangs uit tot sector in crisis, waardoor uitstel van sociale zekerheidsbijdragen mogelijk is. Volgens Demir kan en moet er dus meer gebeuren. “We moeten binnen de agrovoedingsketen niet achterover leunen als overheid, maar durven een actieve regulator operationeel te maken die effectief en aanklampend waakt over een rechtvaardigere verdeling tussen alle actoren in de keten en desnoods ook wetgevend of financieel ingrijpt op het juiste moment. Vlaanderen kan dat niet zelf, en dus rekenen we op actie van het federale niveau”, aldus Demir die tegen 1 maart een antwoord verwacht, maar verder niet specificeert hoe ze prijsregulator wil inrichten.

Onderzoek door Prijzenobservatorium

Handelsfederatie Comeos reageert verbaasd op het verlangen van Demir en vooral op de beschuldiging dat de marges niet eerlijk verdeeld worden in de keten. “De overheid heeft vorig jaar zelf een onderzoek bevolen naar de verdeling van de marges in de voedingsketen. Dat is uitgevoerd door het Prijzenobservatorium, een onderdeel van de FOD Economie. Uit dat onderzoek bleek dat de nettomarge van de supermarkten 1,29 procent bedraagt. Dat er te veel blijft ‘kleven’ bij de supermarkten, klopt dus gewoon niet”, aldus de woordvoerder.

Alhoewel het betreffende onderzoek alle voedingsartikelen in de supermarkt onder de loep nam en de marges op verse groenten en fruit afzonderlijk anders kan liggen, staaft het kabinet van Demir zijn beschuldiging dat de marges oneerlijk verdeeld zijn niet met feiten. Navraag door VILT brengt ook geen uitsluitsel. Het kabinet reageert niet op telefonische en schriftelijke vragen van onze kant.

Wel laat het kabinet in een persbericht weten dat Demir van haar kant alles doet om de fruitboeren te helpen. “Vanuit haar Vlaamse bevoegdheden wil Demir alvast onze eigen lokale landbouwers en hun streekproducten veel meer promoten. Onder meer via de toekomstig op te richten landschapsparken, wil ze die promotie in gans Vlaanderen voeren. Ze heeft daarvoor 2,5 miljoen euro per jaar uitgetrokken.”

Overaanbod

Comeos herhaalt dat de slechte prijsvorming van appels verklaarbaar is door een overaanbod. “Het echte probleem zit in de consumptie van appels, die is al jaren in dalende lijn (van 10 kilo per Belg in 2008 naar 7 kilo vorig jaar, red). Koppel daaraan het overaanbod op de Europese markt, meer dan de helft van de appels die hier geteeld worden, gaat naar het buitenland. En als je dan markten zoals Oekraïne en Rusland ziet wegvallen, dan krijg je moeilijkheden. Daar zitten de problemen, niet bij de Belgische supermarkten.”