Brazilië schroeft bescherming Amazonewoud terug

In het Braziliaanse Congres is na urenlange verhitte debatten een wetswijziging goedgekeurd die een afzwakking van de bescherming van het regenwoud inhoudt. Een meerderheid van de parlementsleden stemde in met wijzigingen aan de zogenaamde 'Código Florestal', hoewel de regering van presidente Dilma Rousseff zich daar tegen verzette. Rousseff kan wel nog haar veto stellen tegen de wetswijziging.

Na maandenlang gebakkelei is de kogel door de kerk. De Braziliaanse volksvertegenwoordigers keurden de nieuwe boswet goed. Die vervangt een eerdere tekst uit 1965. De Código Florestal regelt de manier waarop boeren en grondbezitters met hun land moeten omgaan. “Ondanks het verzet van de milieubeweging en van een meerderheid van de Brazilianen konden de vertegenwoordigers van de landbouw hun wil doordrijven”, schrijft De Morgen.

Toch is de goedgekeurde tekst maar een afgezwakte versie van wat de rurale drukkingsgroepen - de agro-industrie maar ook kleinere boeren - eerst nastreefden. Hun argument luidde dat de oude wet de drempel te hoog maakte. Daardoor werden veel boeren in de illegaliteit gedwongen en verkeerden ze in juridische onzekerheid. Het gevolg was dat ze geen krediet kregen en dat broodnodige investeringen uitbleven, zo luidt de redenering.

De nieuwe regeling maakt een einde aan de sancties en boetes voor boeren die de bestaande wet tot 2008 aan hun laars lapten. Afhankelijk van het ecosysteem waarin hun exploitatie zich bevindt, versoepelt de tekst ook de te behouden afstand tot bronnen, waterlopen, aan erosie onderhevige bodems, heuveltoppen, enzovoort. De provisie die in het Amazonewoud geldt, en die voorziet dat 80 procent van een eigendom ecologisch intact blijft, heeft de wetgever wel behouden.

Volgens de voorstanders brengt de wet nieuwe rechtszekerheid voor landbouwers en betere voorwaarden voor de landbouwproductie. “Als het Congres het licht niet op groen zette, zou de Braziliaan zich niet langer van voldoende voedsel verzekerd weten”, heette het dreigend. Critici zagen in het ontwerp een 'fataal signaal' en een vrijbrief voor een uitbreiding van bosbouw. Ook Greenpeace Brazilië is niet te spreken over de wijziging: “Het is ongelooflijk dat de boswet afgezwakt wordt luttele weken voor Brazilië de internationale top RIO+20 over duurzame ontwikkeling organiseert.”

Niet alleen uit ecologische, ook uit economische hoek komt kritiek. Zo vrezen sommigen dat de boswet de vitale export van landbouwproducten zal bemoeilijken. "Het beleid schiet zichzelf in de voet door een onnodige geopolitieke kwetsbaarheid te tonen", zegt Virgílio Viana van FAS-Amazonas, een stichting voor duurzame economische ontwikkeling. Volgens Viana, geïnterviewd door BBC Brasil, zullen andere landen van de wet gebruik maken om hun douanetarieven voor Braziliaanse producten te verhogen.

Alle hoop van de tegenstanders van de wetswijziging ligt nu bij president Dilma Rousseff. Zij kan haar veto stellen tegen de aanpassing. Eerder heeft ze al meermaals aangekondigd van dat veto te zullen gebruikmaken tegen amnestieregelingen. Greenpeace roept het grote publiek daarom op om massaal te e-mailen naar president Rousseff met de vraag om deze wetswijziging tegen te houden via haar veto.