Trump schrapt, chaos dreigt: Boeren en voedselveiligheid in VS in gevaar
nieuwsHet plan van de Amerikaanse president Donald Trump en miljardair Elon Musk om het ambtenarenbestand van de Amerikaanse overheid met 2,3 miljoen werknemers in te krimpen, laat zich voelen bij alle overheidsdepartementen. Hoeveel banen er in totaal bij het Departement Landbouw worden geschrapt, is nog niet duidelijk. Wel sijpelen de eerste verhalen binnen van de impact van de besparingen. Zo is er sprake van minder controles op voedselveiligheid, meer voedselverspilling en landbouwers die verwachte steun plots niet meer krijgen.
De plannen van DOGE, Department of Governance Efficiency, om de overheid te ontvetten, beginnen stilaan duidelijk te worden. Op korte termijn wil het meer dan 100.000 werknemers ontslaan of uitkopen. De ontslagen zijn in eerste instantie vooral gericht op werknemers op proef die minder dan een jaar in dienst zijn en minder bescherming genieten dan werknemers met langere dienstverbanden.
Impact bezuinigingen niet overal even concreet
Het internationale nieuwsagentschap Reuters heeft een opsomming gemaakt van de bezuinigingen die door de verschillende overheidsdepartementen moeten doorgevoerd worden. Soms zijn er vrij concrete cijfers bekend, maar soms blijven de besparingsplannen vaag. Zo heeft het Departement Energie al 700 werknemers ontslagen en 2.000 anderen zouden geïnformeerd zijn over een nakend ontslag. Het departement telt 14.000 bedienden en 95.000 arbeiders. Bij de dienst Sociale Zekerheid zou het personeelsbestand met 12 procent teruggeschroefd worden tot 50.000 in totaal. Dat betekent dat er 7.000 ontslagen zouden volgen.
Eén van de zwaarst getroffen overheidsdepartementen lijkt het Agentschap voor Milieubescherming, dat wetten zoals de Clean Air Act uitvoert en werkt aan de bescherming van het milieu. Daar zijn momenteel 388 werknemers op proef ontslagen. Het agentschap heeft ook bijna 200 werknemers die werken aan programma's voor milieurechtvaardigheid met verlof gestuurd. Volgens het Witte Huis moet het Agentschap voor Milieubescherming maar liefst 65 procent bezuinigen.
5.000 tot 6.000 banen weg bij ministerie van Landbouw
Ook het ministerie van Landbouw, beter gekend onder de naam USDA (US Department of Agriculture,red.) wacht bezuinigingen, al blijft de omvang ervan vaag voor de bijna 100.000 mensen die er werken. Bij de bosdienst (US Forest Service) zijn 3.400 werknemers op proef ontslagen, wat gelijk is aan tien procent van het personeelsbestand. De afdeling van USDA beheert miljoenen hectares nationale bossen en graslanden. Daarnaast zijn er ook al werknemers ontslagen bij het National Institute of Food and Agriculture, dat onderzoek naar landbouwwetenschap en -technologie ondersteunt, en bij de Economic Research Service, die economische rapporten en gegevens over de landbouw produceert.
Andere bronnen spreken van 5.000 en zelfs van 6.000 werknemers van USDA die intussen al ontslagen zijn. Het zou onder meer gaan over voedselinspecteurs, gewasbeschermingsdeskundigen en trainers van ziekteopsporende honden. In de pers getuigen medewerkers over de mogelijke gevolgen van de ontslagen. Zo vrezen ze dat ze leiden tot stijgende voedselprijzen, meer voedselverspilling en invasieve plagen. De inkrimping van het personeelsbestand van USDA wordt “een complete chaos” genoemd.
Minder controles leiden tot hogere voedselprijzen en meer verspilling
De bezuinigingen van USDA laten zich vooral voelen in kuststaten met grote havens. In verschillende havens is het personeelsbestand gedecimeerd. De haven van Los Angeles, één van de drukste havens in de VS, zou ongeveer 35 procent van zijn personeel kwijt zijn dat controles uitoefende op gewasbeschermingsmiddelen en quarantainemaatregelen. Zestig procent van de werknemers die moeten controleren of er illegale goederen of ongedierte het land binnenkomen, zijn eveneens ontslagen. De haven van Miami, waar in grote getale planten geïmporteerd worden, zou 35 procent van zijn inspecteurs kwijt zijn.
Dat alles heeft grote gevolgen. Veel van die havens waren al overbelast, maar nu blijven zeecontainers gewoon geparkeerd staan. Experts waarschuwen ervoor dat dit ertoe kan leiden dat voedsel bederft in de havens, wat massale voedselverspilling met zich meebrengt. Dit kan dan weer leiden tot hogere prijzen. Zeker op een moment dat de Amerikaanse voedselvoorziening al lijdt onder andere verstoringen zoals de vogelgriep of de nieuwe handelstarieven die president Trump oplegt.
Nog verontrustender is de toegenomen kans dat invasieve soorten door de mazen van het net van de inspectie glippen. Volgens een directeur van een grote Amerikaanse douane-expediteur zou dit kunnen leiden tot “het wegvagen van een volledige landbouwgrondstof”. Dat zou niet alleen grote economische gevolgen kunnen hebben, maar ook gevolgen voor de nationale veiligheid, zo waarschuwt hij.
Bezuinigingen ook goed voelbaar op platteland
De bezuinigingen in het overheidsapparaat van de nieuwe president laten zich niet alleen voelen bij de ambtenaren. Ook op andere vlakken snijden de besparingen diep in economische en sociale weefsel van de VS. Zo zijn allerhande federale fondsen stopgezet die kleine landbouwbedrijven toelieten om het hoofd boven water te houden en die tegelijk ervoor zorgden dat arme plattelandsbewoners toch konden rekenen op voedsel via allerhande lokale initiatieven. In totaal gaat het om zo’n 500 miljoen dollar aan steun die is stopgezet.
Via USDA-subsidies, het ministerie van Handel of de Small Business Administration wordt al jaren een ingewikkeld web geld uit Washington gepompt in het Amerikaanse platteland, daar waar Trump heel wat van zijn stemmen heeft gehaald. Door de besparingen op de uitgaven van de overheid, lijkt het platteland nu toch zwaarder getroffen te worden dan initieel was ingeschat. In een verklaring aan Reuters liet een perssecretaris van het Witte Huis weten dat “boeren de steun zullen krijgen die ze nodig hebben om de wereld te voeden”.
Bevriezing overheidsmiddelen brengt boeren in moeilijkheden
Nochtans leek daar initieel weinig van in huis te komen door de bevriezing van de uitgaven van het USDA in de eerste weken van het presidentschap van Trump. Zo beheert USDA honderden programma's die de landbouwsector ondersteunen door middel van subsidies en leningen, of directe betalingen en andere subsidies. Het stopzetten van die uitgaven heeft sommige Amerikaanse landbouwers tot op de rand van het faillissement gebracht.
Veel boeren zijn bang dat ze niet gespaard zullen blijven van de bezuinigingen van Trump, zeker nu de sector een moeilijke tijd doormaakt als gevolg van de lage graanprijzen. Zo nam het aantal faillissementsaanvragen al in 2024, vóór de bevriezing van de overheidsmiddelen, al toe met 55 procent ten opzichte van een jaar eerder.
Daar bovenop komt nu ook de impact van de handelsbeperkingen die Trump heeft aangekondigd. De president heeft nieuwe tarieven ingesteld op goederen uit Canada, Mexico en China, wat handelsoorlogen heeft ontketend met de grootste afnemers van Amerikaanse landbouwproducten. Ook Europa heeft al aangekondigd dat het invoertarieven zal heffen op onder meer soja wanneer Trump van zijn kant importheffingen oplegt aan Europese producten. Er wordt verwacht dat die handelstarieven de Amerikaanse landbouwsector kunnen schaden voor in totaal 191 miljard dollar.
Noodfinancieringspakket voor landbouwers
Twee weken geleden liet USDA dan toch weten dat het met steun over de brug komt voor de boeren. Het ministerie van Landbouw is gestart met het accepteren van hulpaanvragen van landbouwers die getroffen zijn door de lage grondstoffenprijzen. Het gaat om een noodfinancieringspakket dat onder de vorige president Joe Biden in december werd goedgekeurd in het Congres. Dat pakket voorziet in tien miljard economische hulp, bovenop de bestaande subsidieprogramma’s die Amerikaanse landbouwgewassen ondersteunen.
Bron: Reuters / Politico / Wired
