Bioplastics winnen langzaam maar zeker terrein

Het polymeer polyethyleen, de meeste gebruikte kunststof voor het maken van plastic, wordt verkregen door het kraken van de aromatische benzine nafta. De plastickorrel wordt verwerkt in onder meer plastic supermarktzakjes, kinderspeelgoed, huishoudapparaten en shampoo. De dure olie jaagt plasticproducenten echter op kosten en dus dringt meer inventiviteit zich op. Olie, het basisingrediënt voor het maken van plastic, wordt wereldwijd steeds meer door gewassen als maïs, suikerriet, koren en hout vervangen.

Dow Chemical, 's werelds grootste onderneming in conventioneel plastic, investeert nu zwaar in een nieuwe fabriek in Brazilië. Daar moet tegen 2011 jaarlijks 350.000 ton polyethyleen uit ethanol van suikerriet geproduceerd worden. "Suikerrietethanol is veel competitiever, zelfs in vergelijking met de periode toen olie nog veel betaalbaarder was", beweert Diego Donoso, commercieel directeur bij Dow Chemical. Bovendien blijft de suikerrietprijs min of meer stabiel terwijl de petrochemische kosten steeds meer stijgen.

Aanvankelijk was het idee om enkel voor de Braziliaanse markt te produceren, maar de almaar stijgende olieprijs maakt ook de export van bioplastic zeer aantrekkelijk. Het aandeel bioplastic covert nog altijd maar een heel klein deeltje van de plasticmarkt, maar wint stilaan wel aan belang. Toch zien meer en meer ondernemingen brood in plantaardige alternatieven. Zo zet de firma Innovia Films in het Britse Wigton een nieuwe productielijn op om plastic te maken uit houtcellen.

Toch is het niet al rozengeur en maneschijn. Bioplastic zou niet noodzakelijk milieuvriendelijker zijn dan zijn petrochemische variant. Hoewel sommigen menen dat er bij de bioproductie uit suikerriet en koren minder CO2 wordt uitgestoten, is haar chemische samenstelling toch gelijkaardig aan die van ruwe olie en niet sneller afbreekbaar.

De Belgische tak van chemieconcern BASF heeft in ieder geval nog geen plannen om olie-alternatieven in de plasticproductie te gaan gebruiken. "Zolang de ethyleenafnemers bereid zijn te betalen is er geen probleem. Er wordt wel naar alternatieven gezocht in het onderzoek naar hernieuwbare grondstoffen. Maar het is maar de vraag of biodegradeerbare stoffen de petrochemische kunststoffen volwaardig kunnen vervangen", zegt Jan Van Doorslaer van BASF. Onderzoekers in BASF Duitsland kwamen wel al met volledig afbreekbare plastic verpakkingen op de proppen. Onder de juiste klimatologische omstandigheden wordt dat plastic volledig afgebroken door micro-organismen.

Nederlands bestsellerauteur en trendwatcher Adjiedj Bakas schreef zelf een boek over de begeerde gouden vloeistof: Leven zonder olie. Het boek doet de nieuwe energie-economie van de komende decennia uit de doeken. Volgens Bakas is China van plan de plastic zakjes volledig te bannen. Die zullen door papieren exemplaren worden vervangen, want papier recycleren vraagt veel minder energie.

Maar het kan ook anders. "In de Albert Heijnsupermarkten worden verse producten in afbreekbare plasticzakjes van maïs verkocht. Wat niet verkocht raakt, wordt nadien omgezet in biobrandstof". Volgens Bakas is maïs een heel goed alternatief om plastic te maken, maar mag de voedselketen er niet onder lijden. "In de plaats van maïskolven zal men moeten overschakelen op maÏsresten. De hele biodieselhetze verdient trouwens meer steun. We staan nog maar aan het begin ervan en moeten nog een heel leerproces doorlopen. Ik geloof best wel in de creativiteit van mensen".(MP)