BioForum zoekt deelnemers voor "De mooiste koeienweide"

De wedstrijd “De mooiste koeienweide” moet vooral gezien worden als een marketingstunt, erkent BioForum, de sectorfederatie voor de biologische landbouw. “Binnen de biologische landbouw staan biodiversiteit en dierenwelzijn centraal. Helaas worden deze begrippen door de consument niet altijd direct geassocieerd met biologisch. Om het bewustzijn hierover te vergroten en tegelijkertijd de inspanningen van biologische boeren in de kijker te zetten, organiseren we deze verkiezing”, klinkt het.

De dierengezondheidsmeerwaarde die de biologische sector hecht aan beweiding blijkt ook uit het feit dat weidegang een eis is in het biologische lastenboek. “Biologische koeien kunnen in de wei hun natuurlijke gedrag vertonen, wat helpt de weerstand van de dieren te versterken”, verklaart Sophie Weyn, communicatiemedewerker van BioForum. Ook heeft biologische melk volgens haar een andere vetzuursamenstelling door begrazing. “Een andere verhouding in vetzuren is vooral het gevolg van klaver op de weiden en minder maïs in het voer.”

"Beweiding niet per definitie beter voor gezondheid"

Tegenstanders van idee dat weidegang per se beter is voor de koeiengezondheid, maar die niet bij naam genoemd wilden worden in dit artikel, wijzen op het feit dat koeien bij een goed stalmanagement evengoed in conditie gehouden kunnen worden als in de wei. Sterker nog: “in de stal kun je de condities beter controleren en beheren waardoor je de gezondheid beter kunt managen”, vertelt een anonieme bron. “Maar ik wil hiermee zeker niet zeggen dat ik tegen biologisch ben. Weidegang kan net zo goed zijn.”

Voorstanders van weidegang wijzen naast een mogelijke positieve impact op de gezondheid en de melkkwaliteit ook op het imago dat ervan uitgaat. Grazende koeien in de weide scoren vaak goed in de publieke opinie, waar vooroordelen kunnen bestaan over het koeiencomfort in de stal.

Weidegang boet aan populariteit in

Ondanks de ogenschijnlijke voordelen heeft weidegang in Vlaanderen het voorbije decennium aan populariteit ingeboet. Dat blijkt uit een onderzoek van participatieproject “WeideWijs”, waarin enkele melkveehouders en organisaties samenwerken, en dat erop gericht is om weidegang weer op de agenda te krijgen. In het onderzoek wordt verwezen naar enquêtes van het Landbouwcentrum voor Voedergewassen (LCV). Deze toonden aan dat in 2016 60 procent van de Vlaamse melkveehouders aan weidegang deed. Uit een enquête van 2007 onder 145 Vlaamse melkveebedrijven bleek nog dat 90 procent aan weidegang deed.

WeideWijs -projectleider An Schellekens van de Hooibeekhoeve benadrukte in een eerder artikel in VILT dat deze cijfers een schatting zijn en in de praktijk nog iets lager kunnen uitvallen. Zij wijst ook op het feit dat er veel regionale verschillen bestaan. "Zo is er in de Kempen minder weidegang dan in bijvoorbeeld West-Vlaanderen. En daarnaast doen de grotere bedrijven minder aan weidegang dan de kleinere bedrijven.”

De daling staat in schril contrast met de situatie in Nederland. Volgens het Nederlandse Centraal Bureau voor de Statistiek zit weidegang in Nederland opnieuw in de lift sinds 2016. Het aandeel Nederlandse bedrijven dat melkkoeien laat grazen is op zes jaar tijd gestegen van 76 procent naar ruim 86 procent in 2021. Dit cijfer stabiliseerde op 83,9 procent in 2022.

Het lagere aandeel beweiding in Vlaanderen wordt traditioneel toegeschreven aan de slechte verkaveling in Vlaanderen en bijgevolg kleine huiskavels in verhouding met het aantal melkkoeien. Uit de WeideWijs-enquête komen twee andere belangrijke remmende factoren aan het licht. Zo noemen de opstallers de moeilijke combinatie met robotmelken (33%) en de schommelingen in het rantsoen (33%) de voornaamste redenen om niet te starten met beweiden.

Biologische melkveebedrijven kunnen zich tot 15 augustus via dit formulier aanmelden voor de wedstrijd. Eind augustus kiest de vakjury op basis van de inschrijvingen drie bedrijven waarna er in september of oktober op de bedrijven een video opgenomen wordt. Op basis van deze filmpjes zal de vakjury een winnaar uitroepen. Daarnaast zullen consumenten in november ook kunnen stemmen op hun favoriet. De wedstrijd levert dus twee winnaars op: één gekozen door ‘het publiek’ en één gekozen door de vakjury. De winnaars van de verkiezing worden eind november bekend gemaakt.