"Bijsturing MAP6 staat gelijk aan algemene verstrenging, ook voor goed werkende boeren"

De voorstellen voor bijsturing van MAP6 die het kabinet van omgevingsminister Zuhal Demir klaar heeft, zijn volgens Boerenbond een quasi copy-paste van het wensenlijstje van de milieubeweging. “We dachten dat het kabinet de voorbije maanden naar de voorstellen die we tijdens het overlegproces hebben voorgelegd, zou geluisterd hebben, maar we komen van een kale reis terug”, klinkt het.

Boer vergeten bij vereenvoudiging regels?

Voorzitter Sonja De Becker wijst erop dat de organisatie gevraagd had om het bestaande MAP efficiënter te maken om zo tot een betere waterkwaliteit te komen. Tegelijk moest het mestactieplan ook doenbaarder en werkbaarder worden in de praktijk. “Maar naast een vage intentie om in de loop van het jaar te sleutelen aan de vanggewasregeling met het doel die effectiever, uitvoerbaarder en billijker te maken, bevatten de voorstellen enkel verstrengingen”, zegt De Becker.

Ook ABS-voorzitter Hendrik Vandamme trekt dezelfde conclusies. “Waar de minister aanhaalt dat de bijsturing moet zorgen voor een betere handhaafbaarheid en uitvoerbaarheid van het mestdecreet, dan zien we dat dit enkel en alleen slaat op een verhoogde uitvoerbaarheid en vereenvoudiging van de controles en handhaving door de Mestbank, maar dat de boer daarbij vergeten wordt”, meent hij.

Vandamme stelt nochtans dat een bijsturing van MAP6 steeds bespreekbaar is geweest voor ABS. “Maar wel onder de voorwaarde dat die bijsturing gebeurt in functie van een betere waterkwaliteit in gebieden waar het nog iets beter kan, met regels die werkbaar zijn op het veld en rekening houdend met de inspanningen die de sector al heeft geleverd. Verscherpen om de verscherping kan voor ons niet. Zeker niet wanneer er geen enkele aantoonbare meerwaarde voor de waterkwaliteit kan gekoppeld worden aan een nieuw regeltje of een bijkomende verplichting”, aldus de ABS-voorzitter.

Wat met extreme weersomstandigheden?

Voor de landbouworganisatie is het dan ook onbegrijpelijk dat uit de voorliggende plannen van de Mestbank blijkt dat men voluit wil gaan voor scherpe bijsturingen zonder daarbij het onderscheid te maken tussen gebieden met goede of minder goede waterkwaliteit. “Wanneer deze visie nu toch effectief zou doorgedrukt worden, zou dat een bevestiging zijn van de eigenzinnige aanpak door de Mestbank. Een aanpak die nooit in staat zou zijn een vorm van waardering uit te spreken voor die boeren en tuinders die reeds jaar en dag actief zijn in gebieden waar geen probleem is met de waterkwaliteit”, zegt  Vandamme.

Ook collega-voorzitter Sonja De Becker is over die algemene verstrenging niet te spreken. “In de nota staat dat men goed werkende boeren geen bijkomende lasten wil opleggen, maar hoe valt het dan te verklaren dat er toch algemene maatregelen worden opgelegd, ook aan boeren in gebieden waar de waterkwaliteit goed is? Denk bijvoorbeeld het volgen van alle mesttransporten in heel Vlaanderen met de gps-app.”

Boerenbond zegt ook te moeten vaststellen dat de extreme weersomstandigheden van de voorbije twee zomers worden genegeerd. “Nochtans zien we dat zich in het buitenland een gelijkaardige evolutie van de waterkwaliteit in agrarisch gebied aftekent”, zegt De Becker. Ze is ook niet te spreken over het feit dat er nu al een bijsturing komt van het mestbeleid terwijl MAP6 nog maar sinds een goed jaar in voege is en terwijl er aan aantal maatregelen in MAP6 nog steeds moeten worden opgestart als gevolg van “de nalatigheid én laattijdigheid van de Mestbank”. “Maar dat is blijkbaar allemaal van geen tel”, luidt het.

De voorzitter vraagt zich ook af hoe het voorstel om de ontheffing van de nulbemesting in natuurgebied versneld terug te draaien om de natuurdoelen te realiseren kan gerijmd worden met het doel van de bijsturing, namelijk de verbetering van de waterkwaliteit. “Of waarom wil met het nitraatresidu voortaan als norm gebruiken terwijl dit een indicator is met een substantiële variabiliteit?”, aldus nog De Becker.

"Respect zorgt voor draagvlak"

Het frustreert de landbouworganisaties zeer sterk dat er geen rekening wordt gehouden met de bemerkingen en voorstellen tot verbetering van de waterkwaliteit die van hun kant zijn gekomen. “Geen woord over bijvoorbeeld de problemen rond de meetmethodiek van de MAP-meetpunten zoals de slapende meetpunten, laag debiet door de droogte, de nitraatrijke bronnen, enz. Terwijl dat nochtans problemen zijn die de minister zelf eerder erkende en toezegde om daar snel een oplossing rond uit te werken”, beweert Boerenbond.

Zowel ABS als Boerenbond vragen zich af op welke manier de overheid denkt draagvlak te creëren voor deze bijsturingen als er geen respect wordt getoond voor eerder geleverde en volgehouden inspanningen en als er geen rekening wordt gehouden met klimatologische omstandigheden of met terreinervaring. “We gaven die boodschap nog eens duidelijk en persoonlijk mee aan de minister en we rekenen erop dat ze zich boven de onverantwoorde regelneverij van de administratie zet”, stelt Hendrik Vandamme. En ook Boerenbond wijst erop dat het zijn voorstellen heel helder heeft geformuleerd. “De bal ligt nu opnieuw in het kamp van het kabinet”, aldus De Becker.