"Beter onvolmaakt WTO-akkoord dan mislukking"

"Is een mislukking een wenselijk alternatief voor een onvolmaakt akkoord? Ik denk het niet", zo verklaarde De Gucht vrijdag op de laatste Europese ministerraad voor de start van de onderhandelingen. Hij beklemtoonde dat de slabakkende wereldeconomie een opkikker nodig heeft. "Een akkoord, zelfs al blijft het beperkt tot een consolidatie, zal op zijn minst de protectionistische tendensen temperen".

Volgens De Gucht staat ook het multilateralisme op het spel. "Hoe kan de wereldgemeenschap een overeenkomst over klimaatverandering verwachten als Doha mislukt?", vroeg de minister zich af. Hij vindt wel dat de bal nu in het kamp van de Verenigde Staten en opkomende economische grootmachten ligt. Zij moeten "de pijnlijke keuzes maken die de Europese Unie al heeft gemaakt".

België vindt net als de andere lidstaten dat de Europese Unie inzake landbouw geen grote concessies meer kan doen. Het gemeenschappelijke landbouwbeleid is de voorbije jaren al ingrijpend hervormd, terwijl de Amerikanen de subsidies nog verder hebben opgetrokken, wat volledig indruist tegen de doelstelling van de onderhandelingen.

De Amerikaanse handelsminister Susan Schwab erkende donderdag dat de VS toegevingen moet doen, maar net als de EU eist ze in ruil een grotere opening van de markten van de opkomende economieën voor industriële producten uit het westen. Landen als China, India en Brazilië willen deze sectoren blijven beschermen tegen buitenlandse concurrentie, maar de EU en de VS vinden dat deze landen intussen sterk genoeg zijn om ook verantwoordelijkheid op te nemen.

België, zo bleek op de laatste voorbereidende ministerraad, neemt in de Europese familie een gematigde positie in. Zo bepleitte De Gucht manoeuvreerruimte voor de Europese Commissie, die in Genève de onderhandelingen zal voeren. Andere lidstaten voerden de druk op de commissarissen Peter Mandelson en Mariann Fischer Boel op. Als EU-voorzitter mengde Frankrijk zich vrijdag niet in het debat, maar Ierland kwam zeer scherp uit de hoek. De landbouwconcessies worden mee verantwoordelijk geacht voor de Ierse afwijzing van het nieuwe Europese verdrag van Lissabon.

De onderhandelingen over de verdere liberalisering van de wereldhandel werden zeven jaar geleden in Doha gelanceerd. De verdere opening van de landbouwmarkten in het rijke noorden moest vooral de derde wereld ten goede komen. In 2004 liepen de gesprekken echter spaak en sindsdien zit alles muurvast. De gesprekken van volgende week worden aanzien als de laatste kans om een politiek akkoord te bereiken in de aanloop naar de Amerikaanse presidentsverkiezingen.(KS)