België vraagt garanties over compensaties

Volgens het voorstel van de Europese Commissie zou de vaste prijs voor suiker met 39 procent en de vaste prijs voor suikerbieten met 42 procent verlaagd worden. Voor de telers heeft men compensaties ten belope van 60 procent voorzien, maar die houden geen rekening met eventuele prijsfluctuaties.

Die marges zouden kunnen oplopen tot ongeveer 10 procent, wat voor de telers effectieve prijsdalingen van 52 procent met zich mee zou kunnen brengen. België eist daarom stevigere garanties voor de compensaties die de telers zullen ontvangen om hen een minimaal inkomen te waarborgen.

België bepleitte tevens strenge maatregelen tegen de zogenaamde driehoekshandel, waarbij arme landen via hun bevoorrechte toegang tot de Europese markten goedkope suiker uit vooral Brazilië naar Europa brengen. "Ik heb geen probleem met de invoer van suiker uit de minst ontwikkelde landen", verklaarde Laruelle, "maar wel met Braziliaans suiker die via de minst ontwikkelde landen wordt ingevoerd".

Net als onder meer Nederland, Frankrijk en Duitsland is België geen principieel tegenstander van een hervorming. Het zijn vooral perifere landen als Spanje, Italië, Polen, Griekenland, Portugal en Finland die zwaar zouden worden getroffen door de voorstellen. Zij voerden maandag felle oppositie tegen de plannen en beschikken over een comfortabele blokkeringsminderheid.

Maandag kwamen de lidstaten niet verder dan een eerste gedachtewisseling. De echte onderhandelingen beginnen pas na de zomer. Ondanks het verzet van een aantal lidstaten hoopt de Europese Commissie medio november een compromis te bereiken. Bevoegd eurocommissaris Mariann Fischer Boel wil met sterke troeven afzakken naar Hongkong, waar begin december onderhandelingen van de Wereldhandelsorganisatie (WTO) plaatsvinden over een verdere liberalisering van de internationale handel. Ook verstrijkt op 1 januari 2006 de huidige marktordening voor suiker.

Buiten de muren van het raadsgebouw betoogden maandag ruim 6.000 bietentelers tegen de Europese voorstellen. Zij stellen dat 120.000 van de ongeveer 330.000 telers in Europa hun job zullen opgeven als gevolg van de prijs- en productiedalingen. Het inkomensverlies voor de overigen schatten ze op 6.500 euro. Fischer Boel is echter niet onder de indruk. "Dit is een goed voorstel om suikerproductie te behouden op plaatsen in Europa waar dat competitief kan gebeuren", reageerde de Deense commissaris.

Fischer Boel heeft verschillende redenen om het suikerregime aan te passen. Er is uiteraard de veroordeling van het systeem door de Wereldhandelsorganisatie, maar Europa moet zich ook voorbereiden op de openstelling van de markt voor suiker uit de minst ontwikkelde landen vanaf 2008 in het kader van het initiatief "anything but arms".

Via een regime van vaste prijzen, productiequota en subsidies heeft Europa jarenlang de eigen industrie beschermd en competititief gehouden op de internationale markt. Op dit moment bedraagt de vaste prijs voor suiker 631 euro per ton. Dat is ongeveer driemaal zoveel als de prijzen op de wereldmarkt. De prijs voor suikerbieten ligt momenteel op 25 euro per ton.

De hervormingen dreigen ook de suikerboeren in de ACP-landen (Afrika, Caraïben, Pacific) flinke schade te berokkenen. Die landen genieten een bevoorrechte toegang tot de Europese markt. De Commissie reserveert voor 2006 een enveloppe van 40 miljoen euro om de gevolgen voor deze landen te beperken, maar dat is volgens Oxfam slechts een magere troost die een humanitaire tragedie in sommige landen niet zal voorkomen.