“Basisbrandpreventie kost niets en kan je bedrijf onmiddellijk brandveiliger maken”
Jaarlijks worden verschillende land- en tuinbouwbedrijven getroffen door brand. De meest voorkomende oorzaak van een brand bij landbouwbedrijven zijn elektrische defecten. "Stockeer daarom brandbare materialen nooit bij landbouwmachines, batterijen en dergelijke”, duidt brandweerofficier Geert Blancke op een infoavond over brandpreventie georganiseerd door Boeren op een Kruispunt en Prevent Agri bij Inagro.
Batterijen die vuur vatten of ongedierte dat elektrische kabels doorknaagt zijn vaak de aanleiding voor brand op een landbouwbedrijven. Daarom is het aangeraden om machines regelmatig te reinigen en goed te onderhouden, en landbouwmachines die oververhit kunnen worden of een batterij bevatten die vuur kan vatten niet naast brandbare materialen op te bergen. “Maar ieder brandbaar materiaal kan ook vanzelf beginnen branden, als het maar warm genoeg wordt”, waarschuwt Blancke. “Een vlam of vonk is zelfs niet nodig.” Daarbij legt Blancke een belangrijk pijnpunt bloot: de aanwezigheid van heel wat brandbare materialen op land- en tuinbouwbedrijven zoals stro, hout, hooi, stof en isolatie. Niet alleen kan er via deze brandbare materialen heel snel een brand ontstaan, ook een beginnende brand kan zich op die manier enorm snel verspreiden.
Hooibroei
Hooi of stro dat te vochtig binnengehaald is tijdens warme, droge periodes zijn zeer gevoelig voor zelfontbranding. Ook de persdichtheid, het volume of de manier van stapelen beïnvloedt onder meer dit ‘broeiproces’. Aan de basis van de broei ligt de groei van bepaalde bacteriën en schimmels betrokken in fermentatieprocessen waar door afwezigheid van zuurstof, warmte vrijkomt. Als er niet in optimale omstandigheden binnengehaald kan worden, moet de temperatuur goed gemonitord worden. Als de temperatuur boven de 60°C gaat, moet er elk uur gemonitord worden. Ook het apart leggen van goed gedroogd materiaal van vochtig materiaal is een goede maatregel om brand te voorkomen.
Daarnaast geeft Geert nog een tip mee: “Hoewel niet altijd eenvoudig, is het toch belangrijk te compartimenteren in de mate van het mogelijke.” Indien het woongedeelte aansluit op de stallingen, is het bijvoorbeeld aangeraden om deze twee volledig af te scheiden door middel van brandwerende materialen. “Een maatregel die het verloop van een brand merkelijk kan vertragen”, aldus Blancke die spreekt uit jarenlange ervaring met interventies op landbouwbedrijven.
Preventie
De focus van de infoavond lag op de maatregelen die je zelf kan nemen om het risico op een brand op je bedrijf zo klein mogelijk te houden. De zware stalbrand in Pittem diezelfde dag, toonde helaas nog maar eens de relevantie van dit thema aan. “Basisbrandpreventie kost niets, heel wat zaken kunnen simpelweg op organisatorisch niveau aangepakt worden om naar een brandveiliger bedrijf te evolueren”, zegt Mieke Sevenans, preventieadviseur bij Prevent Agri dat landbouwbedrijven ondersteunt en begeleidt naar een veiliger land- en tuinbouw.
Sevenans komt op heel wat land- en tuinbouwbedrijven om een veiligheidsaudits uit te voeren. “Zaken die hierbij regelmatig opvallen zijn bijvoorbeeld dat niet alle landbouwers op de hoogte zijn van de wettelijke verplichting om de laagspanningsinstallatie van het bedrijfsgedeelte vijfjaarlijks te laten keuren”, geeft Sevenans mee. “Ook het belang van brandblustoestellen en bijhorende signalisatie wordt op nog té veel bedrijven onderschat. Algemeen geldt dat er één brandbluseenheid aanwezig moet zijn per 150 vierkante meter, met een minimum van twee brandblussers per verdieping. Maar staar je niet blind op deze waarden, belangrijker is om goed na te denken welke brandbestrijdingsmiddelen waar een meerwaarde kunnen betekenen. Zo kan een atelier of een technische ruimte absoluut niet zonder de nodige geschikte brandblussers en-detectie."
