Vlaanderen groeit als voedselexporteur

Anders dan de tendens in de buitenlandse handel, nam het Belgisch handelsoverschot van landbouwproducten toe met 5,5 procent. In 2008 werd voor 34,1 miljard euro aan landbouwproducten uitgevoerd, terwijl de invoer 30,6 miljard euro bedroeg. Zowel de waarde van in- als die van uitvoer liggen nagenoeg 4 miljard euro hoger dan in 2007. Dat blijkt uit het jaarverslag van het Beleidsdomein Landbouw en Visserij.

De in- en uitvoer van landbouwproducten neemt respectievelijk 9,6 en 10,6 procent in van de totale Belgische handel, wat wijst op het niet te onderschatten belang van de agrarische sector voor de Belgische export. Uit cijfers van de Nationale Bank van België blijkt dat Vlaanderen verantwoordelijk is voor 82 procent van de nationale invoer en 83 procent van de Belgische uitvoer van landbouwproducten.

De EU-lidstaten en dan vooral de buurlanden zijn van groot belang voor de Belgische landbouwhandel. 73 procent van de ingevoerde producten komt uit de EU en 84 procent van de uitvoer gaat naar een EU-lidstaat. Bijna 62 procent van de landbouwinvoer komt uit Nederland, Duitsland, Luxemburg, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk. Dat vijftal is met 67 procent ook de grootste afzetmarkt voor Belgische landbouwproducten.

Het Verenigd Koninkrijk en Duitsland dragen het meest bij tot het Belgische handelsoverschot voor landbouwproducten, met een positief saldo van respectievelijk 2 en 1,6 miljard euro. Een handelstekort heeft België in de EU enkel met Nederland (- 613 miljoen euro) en, in mindere mate, met Litouwen (- 37 miljoen euro). Uit Nederland voert België heel wat dierenvoeder en schaal- en weekdieren in.

Akkerbouwproducten vertegenwoordigen in de Belgische agrohandel veruit de hoogste invoer- (10,9 miljard euro) en uitvoerwaarde (11,1 miljoen euro). Producten als koolzaad, soja, koffie, cacao en oliehoudende bijproducten worden massaal ingevoerd uit niet-EU-landen. Graanproducten zijn het belangrijkste exportproduct, vooral dankzij banketbakkerswerk, mout, tarwemeel en deegwaren.

Het handelsoverschot wordt vooral geboekt bij de dierlijke en agro-industriële producten (telkens 1,8 miljard euro). Zuivelproducten vertegenwoordigen 48 procent van de invoer- en 39 procent van de uitvoerwaarde van dierlijke producten. Het belangrijkste exportproduct in deze categorie is echter vers varkensvlees, gevolgd door onder meer kalfs- en rundvlees, gevogelte en zuivelbereidingen.

Het handelsoverschot bij tuinbouwproducten (299 miljoen euro) is grotendeels te danken aan de uitvoer naar hoofdzakelijk EU-landen van diepvriesgroenten, fruitsappen, verse peren en tomaten. Zuiderse vruchten worden op grote schaal ingevoerd uit landen buiten de EU.

Meststoffen vormen het belangrijkste product binnen de handel van agro-industriële producten. België voert vooral stikstofhoudende en samengestelde meststoffen uit en voert kalihoudende meststoffen in. België is ook een exportland van bestrijdingsmiddelen en landbouwmateriaal.

België heeft het vierde grootste handelsoverschot van alle EU-lidstaten. Enkel Nederland, Frankrijk en Denemarken doen beter. België neemt 7,7 procent van de landbouwinvoer en 9 procent van de landbouwuitvoer van de EU voor zijn rekening. Het staat daarmee op de zesde, respectievelijk vierde plaats. De hoge cijfers wijzen erop dat ons land bij uitstek een open economie heeft die leeft van in- en uitvoer en doorvoer van producten. De havens spelen hierin een belangrijke rol.