Verbrede landbouw verliest terrein in Nederland

De verbrede landbouw verliest terrein in Nederland. Het aantal land- en tuinbouwbedrijven dat aan verbreding of verdieping doet, is tussen 2003 en 2007 met 15 procent afgenomen, terwijl het totale aantal Nederlandse land- en tuinbouwbedrijven met 10 procent daalde. In 2003 waren nog 18.654 landbouwbedrijven met verbreding of verdieping bezig, in 2007 is het aantal gedaald tot 15.882. Wat vooral opvalt is de zeer sterke daling tussen 2005 en 2007 van het aantal bedrijven met verwerking en thuisverkoop van landbouwproducten. Dat blijkt uit het Landbouw-Economisch Bericht 2008 van het LEI.

Het aantal Nederlandse bedrijven met agrarisch natuurbeheer is tussen 2005 en 2007 gestegen van 9.311 naar 10.353. Samen beheren ze ongeveer 79.000 hectare landbouwgrond in combinatie met natuur, tegen 71.000 hectare in 2004. Vanaf 1990 is het areaal gemiddeld met een kleine 4.000 hectare per jaar toegenomen. Nederland streeft ernaar om tegen 2018 een areaal te beheren van ongeveer 118.000 hectare.

Volgens de Nederlandse landbouwtelling is het aantal landbouwbedrijven met recreatie gedaald. Tussen 2003 en 2005 kende het land een forse stijging tot 2.857 bedrijven. Ondertussen is dat aantal weer gedaald tot 2.432. De zorgverlening op land- en tuinbouwbedrijven kende wel een groei. In 1998 waren er nog geen 100 bedrijven die een zorgfunctie op zich namen, ondertussen zijn er dat al 605. Dit zou vooral te danken zijn aan de invoering van het persoonsgebonden budget, zegt het LEI. Het aantal landbouwers dat aan thuisverwerking en -verkoop doet, is sterk gedaald: van 4.532 in 2005 naar 2.851 in 2007.

Het aantal land- en tuinbouwbedrijven in Nederland met een windmolen of die daarvoor grond verhuren, is tussen 2005 en 2007 vrijwel gelijk gebleven op 460. Dit zou te maken kunnen hebben met het stimuleringsbeleid voor duurzame energie, verduidelijkt het LEI. Volgens de landbouwtelling is het aantal landbouwers dat stalruimte voor goederen of dieren verhuurt, tussen 2003 en 2007 met 40 procent afgenomen tot 2.321. Deze activiteit zou in Nederland vooral te vinden zijn op kleine bedrijven.

De omzet die Nederlandse landbouwbedrijven uit verbreding halen, kan van bedrijf tot bedrijf zeer sterk uiteenlopen, van een paar 100 euro tot meer dan 100.000. Het LEI schat de totale omzet uit agrarisch natuurbeheer, recreatie, zorg, stalling en windenergie op ongeveer 195 miljoen euro. De totale omzet van thuisverwerking en -verkoop wordt door het Nederlandse onderzoeksinstituut op 120 miljoen euro geraamd.(GL)

Meer informatie: Landbouw-Economisch Bericht 2008