VN-voedseltop krijgt op nippertje vage slotverklaring

De uitnodiging voor de topontmoeting werd verstuurd door de FAO, de voedsel- en landbouworganisatie van de VN. Het was de bedoeling om te debatteren over de impact van lage oogstopbrengsten, hoge brandstofkosten en de stijgende vraag naar voedsel, voornamelijk vanuit de Aziatische groeilanden. De jongste jaren zijn de prijzen voor landbouwgewassen zowat verdubbeld, waardoor volgens de Wereldbank ondervoeding dreigt voor nog eens honderd miljoen mensen bovenop de 850 miljoen die vóór de voedselcrisis al honger leden.

De OESO is ervan overtuigd dat de prijzen voor rijst, maïs en tarwe zullen dalen, maar ze zouden het komende decennium tot vijftig procent hoger liggen dan de voorbije tien jaar het geval was. De FAO gaat ervan uit dat de voedselproductie tegen 2050 met vijftig procent moet toenemen om aan de vraag te kunnen voldoen. In ngo-kringen betreurt men dat de regeringsleiders geen forse engagementen voor de lange termijn zijn aangegaan.

Gehoopt wordt dat op de topontmoeting van de G8 in Japan wel concrete beslissingen zullen genomen worden. "Er is een groeiend bewustzijn dat rijke landen niet langer met hun ene hand kunnen geven om het met hun andere hand weer af te pakken", klinkt het bij Oxfam. "Zolang de spelregels voor internationale handel, biobrandstoffen en het landbouwbeleid niet veranderen, zal de voedselcrisis in ontwikkelingslanden niet opgelost raken".

Een moeilijk discussiepunt op de VN-voedseltop was vrijhandel. Argentinië heeft zich verzet om in de slotverklaring kritische geluiden te laten weerklinken over exportbeperkingen. De Argentijnse regering ligt dan ook al wekenlang in de clinch met de eigen landbouwers over recent ingevoerde exporttaksen voor onder meer soja. De Amerikaanse landbouwminister Schafer riep alle landen op om de kwalijke gevolgen van exportrestricties onder ogen te zien. Ook de Aziatische landen die de voorbije maanden rijst gehamsterd hebben, kwamen onder vuur te liggen.

Cuba drong aan om in de verklaring te laten opnemen dat voedsel niet mag gebruikt worden als politiek drukkingsmiddel, een verwijzing naar het Amerikaanse handelsembargo dat de communistische eilandbewoners al vele jaren in een wurggreep houdt. De Cubanen bekritiseerden ook de "sinistere strategieën om graan als brandstof te gebruiken". De VS en Brazilië haastten zich om nog maar eens te benadrukken dat de bio-ethanol slechts een minieme rol gespeeld heeft in de stijging van de voedselprijzen. In de slotverklaring wordt zowel naar de kansen als naar de bedreigingen van biobrandstoffen verwezen.

Hoewel de voedseltop zich niet tot doel stelde om concrete hulpprogramma's of een wereldwijde strategie af te dwingen, zou ze de voedselcrisis wel hoger op de agenda van de G8-bijeenkomst in Japan moeten duwen. Die topontmoeting vindt plaats in juli en tegen dan zou VN-secretaris-generaal Ban Ki-moon op de proppen moeten komen met een actieplan. In welke mate de bijeenkomst in Rome de onderhandelaars in de Doha-ronde kan inspireren, valt nog af te wachten.(KS)