VLM evalueert gebiedsgerichte werking plattelandsbeleid

De Vlaamse Landmaatschappij (VLM) publiceert een tussentijdse evaluatie van de gebiedsgerichte werking van het Vlaamse plattelandsbeleid (PDPO) voor de periode 2007-2013. "Zowel in de opstartfase van PDPO als tijdens de uitvoeringsperiode hadden een aantal knelpunten vermeden kunnen worden", besluit de VLM deze "positieve maar kritische blik" op het huidige beleid waar alle actoren lessen uit kunnen trekken.

Het Programmeringsdocument voor Plattelandsontwikkeling (PDPO) geeft het Europese plattelandsbeleid vorm in Vlaanderen. De belangrijkste opdracht van het plattelandsbeleid, in Vlaanderen zeker budgettair, is de investeringssteun voor landbouwers. Daarnaast wordt er ingezet op het zoeken naar en uitwerken van aanvullende activiteiten en inkomsten voor de landbouwers. De twee andere opdrachten van het plattelandsbeleid zijn de zorg voor natuurlijke rijkdommen en groei van de werkgelegenheid.

Deze drie opdrachten zijn in de Europese plattelandsverordening vertaald in assen. As 1 gaat over het concurrentievermogen van land- en bosbouw, As 2 geeft vorm aan de rol van landbouw in het verbeteren van het leefmilieu en As 3 bevat maatregelen voor het bevorderen van de leefkwaliteit op het platteland en de diversificatie van de plattelandseconomie. As 4 heeft geen inhoudelijke doelstellingen maar zet in op gebiedsgerichte ontwikkeling van onderuit, aan de hand van de zogenaamde LEADER-aanpak.

In deze evaluatie worden de werking en de resultaten van een deel van As 3 en van LEADER onderzocht. Samen vormen ze de gebiedsgerichte werking van PDPO. "Omdat het Vlaamse platteland van regio tot regio sterk verschilt, zorgt deze werking voor maatwerk naargelang de specifieke lokale kansen en noden", weet de Vlaamse Landmaatschappij.

Als de ingediende projecten geanalyseerd worden, dan blijkt dat van de in totaal 920 ingediende projectvoorstellen er uiteindelijk 585 goedgekeurd zijn. De LEADER-gebieden scoren opvallend beter dan de As 3-gebieden: in As 3 is slechts ongeveer de helft van de ingediende projecten effectief goedgekeurd terwijl in LEADER er ongeveer driekwart van de ingediende projecten goedgekeurd werd. Uit de evaluatie blijkt een sterkere inhoudelijke begeleiding door LEADER-coördinatoren.

Gemiddeld zijn de As 3-projecten budgettair grotere projecten dan de LEADER-projecten. Dit verschil wordt volgens VLM voornamelijk veroorzaakt door een aantal grotere infrastructuurprojecten ingediend in de As 3-werking van West-Vlaanderen. Opvallend is dat de plaatselijke groepen en projecten de middelen verschillend inzetten voor de vijf kernthema's. In Vlaams-Brabant en Limburg wordt vooral gewerkt aan basisvoorzieningen, terwijl Antwerpen en West-Vlaanderen sterker inzetten op dorpskernherinrichting.

De middelen binnen As 3 en LEADER worden ongeveer gelijk benut door lokale besturen (44%) en private actoren (42%), terwijl provinciale actoren voor het resterend deel instaan. De lokale samenwerking waartoe gestimuleerd wordt, werkt in de praktijk want 78 procent van de LEADER-projecten en 64 procent van de As 3-projecten zijn ingediend door samenwerkingsverbanden.

"Inhoudelijk is de gebiedsgerichte werking van PDPO II er slechts gedeeltelijk in geslaagd om gebiedsgerichte differentiatie te realiseren of volwaardig bottom-up te werken binnen LEADER. Het algemeen belang werd soms op de achtergrond geplaatst ten voordele van het eigen belang, waardoor minder optimale keuzes werden genomen", luidt de meest kritische noot uit het evaluatierapport.

Meer info: Tussentijdse evaluatie gebiedsgerichte werking PDPO II