SmartKas is opvolger van gesloten kas
Het concept van de gesloten kas wekte enkele jaren geleden hoge verwachtingen in de glastuinbouw, maar de techniek is in Vlaanderen nog altijd niet doorgebroken. Met een vier jaar durend IWT-project wil het VITO nu samen met een aantal partners de voordelen van de gesloten kas integreren in een zogeheten 'SmartKas'.
In 2007 werd een onderzoeksproject van het IWT rond gesloten kassen afgerond. Daarbij was herhaaldelijk tot uiting gekomen dat er nog altijd onvoldoende kennis bestaat om teelten in een gecontroleerde kas optimaal uit te voeren. "Met de huidige kennis van de plantfysiologie is het moeilijk om de potentiële rendementsverhoging te behalen. Nochtans is naast een energiebesparing van 20 à 25 procent een verhoging van het rendement nodig om tot redelijke terugverdientijden te komen", weet Johan Desmedt van het VITO.
Daarnaast kon tijdens het vorige onderzoek het energetische luik nog niet volledig in kaart gebracht worden omdat de pilootopstellingen in de proefstations van Sint-Katelijne-Waver en Hoogstraten nog niet uitgerust waren met een langetermijnopslag van koude en warmte. Het is de bedoeling om de installatie in Hoogstraten straks te voorzien van dergelijke technologie. De pilootinstallatie in Sint-Katelijne-Waver krijgt een concept op basis van warmtekrachtkoppeling met een lucht-water warmtepomp.
"In het nieuwe IWT-project blijft het basisidee van gesloten telen overeind, maar de aanpak moet vooral slimmer kunnen", zegt Johan Desmedt. "Daarom mag gesloten telen niet langer een doel op zich zijn. De voordelen van het sluiten dienen natuurlijk maximaal benut te worden, maar in minder gunstige omstandigheden moet men ervan kunnen afstappen. Als de kas bijvoorbeeld ontvochtigd dient te worden, moet men het gebruik van buitenlucht als optie durven overwegen. Eigenlijk gaan we proberen om de voordelen van de gesloten kas toe te passen in een semi-gesloten kas".
De uitbreiding van de bestaande onderzoekskassen tot 'smartkassen' moet het uittesten van teeltstrategieën voor tomaten mogelijk maken. Daarbij zullen de plant- en klimaatveriabelen intensief gemonitord worden. "We gaan daarbij de specifieke situatie van de glastuinders niet uit het oog verliezen. Om allerlei redenen zijn buitenlandse onderzoeksresultaten niet zomaar te vertalen naar economisch haalbare energieconcepten op Vlaamse bodem", weet Desmedt.
Een belangrijk luik van het project is voorlichting. Nog voor de zomervakantie willen de projectpartners een eerste rapport over het gecontroleerd telen verspreiden onder de glastuinders. "We moeten ernaar streven dat onze tuinders kwalitatief een stap voor blijven op de buitenlandse concurrentie en minder afhankelijk worden van stijgende energieprijzen", luidt het.
Naast het VITO participeren de Universiteit Gent, het Energie Kenniscentrum van de Katholieke Hogeschool der Kempen, het Proefcentrum Hoogstraten en het Proefstation voor de Groenteteelt aan het project. Het totale budget tot eind 2012 bedraagt 1,1 miljoen euro.
