Ngo's strijden tegen zaaigoedmonopolie multinationals
Landbouworganisatie Via Campesina heeft 17 april uitgeroepen tot internationale actiedag van het boerenverzet. Zondag en maandag voert een breed netwerk van Belgische en Europese organisaties actie tegen de verstrenging van de Europese zaaigoedwetgeving en de nadelige gevolgen hiervan voor de boeren. Ze verzetten zich tegen de privatisering en monopolisering van zaaigoed door een handvol multinationals.
In heel Europa vragen organisaties aandacht voor het probleem, maar de centrale actie loopt op 17 en 18 april in Brussel. La Via Campesina, een wereldwijde organisatie van kleine en landloze boeren, lanceerde recent een internationale oproep om het recht van boeren op eigen zaaigoed te verdedigen. Organisaties zoals Oxfam, FIAN Belgium, Corporate European Observatory, Wervel, VELT, Vredeseilanden en BioForum Vlaanderen hebben zich achter de actiedagen geschaard.
De aanleiding voor het protest is de wetgeving die de Europese Commissie wil uitvaardigen om de zaaigoedmarkt in alle lidstaten te reguleren. De Commissie zal haar wetsvoorstellen eind dit jaar voorleggen. Indien het Europees Parlement deze voorstellen goedkeurt, zullen ze van kracht worden in alle EU-landen.
In het actieplan dat de doelstellingen van de Commissie weergeeft, staat onder meer: de gecentraliseerde registratie van plantenrassen door één Europese instelling, het opleiden van Europese ambtenaren die toezicht moeten houden op de zaaigoedmarkt in de verschillende lidstaten en een beperking van administratiekosten door de invoering van een systeem van zelfcontrole door de zaaigoedindustrie.
Diverse ngo's achten deze voorstellen nadelig voor de boeren en hebben hun krachten gebundeld om een campagne in het leven te roepen die ingaat tegen deze projecten. Twee jaar geleden zijn ze gestart met de verspreiding van de weinig bekende informatie rond deze wetsvoorstellen onder de titel 'Toekomst zaaien - Diversiteit oogsten'. Tegelijk werd een oproep gelanceerd aan het adres van de Europese instellingen, met de vraag om het eigen zaaigoed veilig te stellen.
De ngo's koppelen het recht op voedsel aan het recht om eigen zaaigoed te kiezen, uit te wisselen en te vermeerderen. "Vandaag wordt 67 procent van de internationale handel in zaad gecontroleerd door tien multinationals", stellen de organisaties vast. "Die hebben reeds intellectuele eigendomsrechten op de door hen ontwikkelde rassen verkregen en zoeken onophoudelijk naar manieren om die rechten te versterken, alsook om inheemse rassen te verbieden", illustreren zij de monopolisering van zaaigoed.
Tijdens een zadenbeurs op zondag 17 april zullen deelnemers uit heel Europa hun zaden en ervaringen uit eigen tuin of veld met elkaar delen, in ruil voor andere zaden en advies. "Hoe meer zadenruilbeurzen, hoe minder controle de multinationals zullen hebben over ons zaaigoed en onze voedselproductie", is de redenering.
Op maandag 18 april is er een betoging in Brussel langs de zetels van enkele zadenmultinationals. De betogers overhandigen een petitie aan de leden van het Europees Parlement en de Subcommissie voor de Mensenrechten. Zij vragen dat een studiecommissie zou bepalen of de voorgestelde wetten op de zaden niet in strijd zijn met het recht op voedsel.
