"Lokaal krachtvoeder zorgt voor betere vleessmaak"

De vraag naar soja is de laatste decennia enorm gestegen. Vooral voor veevoeders is het gebruik ervan sterk toegenomen. Europa importeert jaarlijks zo’n 39 miljoen ton soja en ondertussen is de vraag vanuit China ook sterk gestegen. Volgens Wervel zet die grote vraag het regenwoud en de savanne in Brazilië sterk onder druk. Daarom vraagt de organisatie aan de boeren om meer aandacht te hebben voor lokale krachtvoeders. “Het kan zelfs voordeliger zijn en een betere smaak van het vlees opleveren”, luidt het.

Bij Wervel beseffen ze dat het voor de Europese landbouwers niet evident is om een zekere teelt zoals graan te vervangen door een onbekende teelt die meer risico’s inhoudt. “Maar een zekere zin van verantwoordelijkheid over de ecologische en sociale catastrofes in Brazilië is zeker op zijn plaats”, stelt de organisatie. “Niet alleen het regenwoud moet er wijken voor de productie van soja, ook worden lokale boeren verdreven of voor een klein bedrag uitgekocht en indiaanse gebieden worden vergiftigd met landbouwchemicaliën”.

Voor de lokale teelt van eiwitten moet er een onderscheid gemaakt worden tussen vlinderbloemige teelten en niet-vlinderbloemige. De eerste soort heeft als voordeel dat ze geen extra stikstofbemesting nodig hebben. Anderzijds bieden een aantal niet-vlinderbloemige teelten de mogelijkheid om veel stikstof uit dierlijke mest op te nemen. “Veel van deze eiwitteelten zijn ook interessant voor rechtstreekse menselijke consumptie”, weet Wervel, al is er op dat vlak nog niet voor alle teelten een juridische basis uitgewerkt.

Een eerste alternatief voor soja is volgens Wervel rode klaver. “Ooit werd rode klaver de koningin van de voedergewassen genoemd. Mede dankzij de gras-klaverpremie is dit gewas al wijd verspreid”, luidt het bij de organisatie. In 2007 zouden al meer dan 2.000 landbouwers klaver verbouwd hebben. Klaver is zowel vers als ingekuild voor herkauwers geschikt. Opbrengsten van het gewas bedragen 12 ton droge stof per hectare ofwel 2 ton proteïne per hectare.

Terwijl klaver geschikt is voor zandgronden, kan luzerne beter gebruikt worden voor klei- en leemgronden. Ook voor luzerne geeft de Vlaamse overheid een premie. “Net als klaver is het een extensieve teelt die makkelijk droogt en ingekuild kan worden. Luzerne is vooral voor vleesvee interessant. De opbrengsten liggen net iets hoger dan grasklaver: 13 ton droge stof per hectare en 2,2 ton proteïne per hectare”, staat te lezen in een informatiebrochure van Wervel. Andere vlinderbloemige teelten die als alternatief voor soja kunnen gebruikt worden, zijn erwten, veldbonen en lupinen.

Bij de niet-vlinderbloemigen is koolzaad een interessant gewas met een meervoudige toepassing. “De combinatie van perskoek als veevoeder en olie als brandstof maakt de balans positief”, weet de organisatie. Winterkoolzaad brengt vier ton per hectare op en 1 ton proteïne per hectare, maar op goede grond kan al gauw tot 6 ton worden geoogst. Ook kemp zou volgens Wervel een interessant alternatief zijn. “De plant bevat veel vezel, maar is goed verteerbaar. Wat het zaad betreft, dat heeft een mooi vetzurenprofiel: een perfecte balans omega-3/6 en een belangrijk aandeel gamma-linolinezuur”.

Kemp zou ook een beloftevol gewas zijn voor menselijke consumptie, maar in tegenstelling tot onze buurlanden en de Verenigde Staten, mag kemp in België nog niet gebruikt worden voor menselijke voeding. Het gewas kan 9 tot 15 ton droge stof per hectare worden geoogst. Dat komt overeen met 2 ton proteïne per hectare. De zaadopbrengst is beperkt: 1,5 tot 2 ton per hectare (400 kilo proteïne per ha). Ook Quinoa en Amarant zijn goede niet-vlinderbloemige alternatieven voor soja, stelt Wervel.(GL)

Meer informatie: Eiwitteelten van de toekomst: extra opties om eigen krachtvoeder te winnen