Leterme schenkt klare wijn over landbouwsubsidies

Minister-president Yves Leterme heeft dinsdag de lijst vrijgegeven van begunstigde rechtspersonen die het voorbije boekjaar Europese en Vlaamse landbouwsubsidies ontvingen. Daaruit blijkt dat KBC veruit de grootste ontvanger is met een bedrag van 14,2 miljoen euro, gevolgd door Landbouwkrediet met 6,7 miljoen euro. Het gaat om rentesubsidies voor landbouwers die in het kader van het VLIF een lening lopen hebben en waarbij de banken enkel als doorgeefluik opereren. De helft van de ontvangers krijgen minder dan 5.000 euro uitgekeerd.

Leterme ontkende onder druk gezet te zijn door media en politici die eerder al pleitten voor maximale transparantie. "Drie weken geleden bestond al de intentie op de gegevens vrij te geven, maar pas in een brief van 14 oktober zette de beroepsinstantie inzake de openbaarheid van bestuur het licht op groen", luidde het. De minister-president roept wel op tot een genuanceerd en fair debat. De landbouwsubsidies ondersteunen niet alleen een economische activiteit, maar dragen er ook toe bij dat het Europese platteland van Griekenland tot Finland niet ontvolkt raakt, luidde het.

In de vrijgegeven tabel staan een kleine 2.000 ontvangers van landbouwsubsidies opgesomd met het totale bedrag dat ze incasseerden. Daarin staan geen natuurlijke personen vermeld. Verder is ook geen opsplitsing gemaakt tussen inkomsten uit de eerste (inkomenssteun) en tweede pijler (plattelandsbeleid) van het landbouwbeleid, omdat dit volgens de bevoegde instanties van de Vlaamse Gemeenschap afbreuk doet aan het "vertrouwelijk karakter van commerciële en industriële informatie". De belangrijkste types begunstigden in de lijst zijn naast de financiële instellingen de VLAM, dienstverlenende bedrijven, firma's uit de voedingsnijverheid, regionale landschappen, bosgroepen, grotere landbouwbedrijven en de groothandel in zuivelproducten.

Op Vlaams niveau is er een betaalorgaan dat instaat voor betalingen in het kader van de directe inkomensondersteuning die uitgekeerd wordt onder zowel de eerste als tweede pijler van het landbouwbeleid. Het gaat hierbij jaarlijks om 215,5 miljoen euro onder pijler 1 en om 36,7 miljoen euro onder pijler 2. Bij het plattelandsbeleid komt er ook nog eens 20 à 25 miljoen euro Vlaamse cofinanciering aan te pas. Op federaal niveau staat het Belgisch Interventie- en Restitutiebureau in voor de betalingen inzake interventies en exportsubsidies. In 2003 ging het om een bedrag van 559 miljoen euro.

Meer gedetailleerde gegevens over de ontvangers van exportsubsidies zijn nog niet voorhanden omdat het om federale materie gaat. Dinsdagochtend liet minister Laruelle nog verstaan niet geneigd te zijn de informatie vrij te geven, maar in de loop van de dag wijzigde dat standpunt. "Door een gebrek aan duidelijkheid trekken media mistgordijnen op over de landbouwsubsidies waardoor de sector onterecht in een kwaad daglicht wordt gesteld", zei Leterme.

In een reactie op de vrijgegeven cijfers neemt europarlementslid Bart Staes (Groen!) de minister-president op de korrel. Staes 'jaagt' al een paar weken op de cijfers. "Met deze cijfers is een zinnige analyse of evaluatie onmogelijk. De minister-president neemt politici, media en burgers voor dommeriken". Volgens Staes bewijzen voorbeelden in andere landen dat het anders kan. Volgens Leterme gelden in andere landen andere privacy-wetten.

In zijn nummer van woensdag houdt het weekblad Knack vol dat Leterme pas duidelijkheid wilde verschaffen nadat een juridische procedure werd aangespannen. De inderhaast bijeengeroepen persconferentie van dinsdag bewees de druk op de ketel, aldus Knack.