"Leegloop platteland biedt kansen voor landbouw"

Landbouw en toerisme kunnen sterk bijdragen aan de daling van de plattelandsvlucht door het verbeteren van de ruimtelijke kwaliteit. Tegelijk biedt de leegloop van plattelandsregio’s ook kansen voor landbouw, recreatie en toerisme omdat de dalende grondprijzen en de vrijgekomen ruimte benut kunnen worden voor agroparken of themaparken. Dat blijkt uit onderzoek van de Nederlandse Wageningen Universiteit.

Het Landbouweconomisch Instituut (LEI) van de universiteit onderzocht de gevolgen en kansen voor landbouw en recreatie in drie regio’s in Nederland die geconfronteerd worden met plattelandsvlucht: Noord- en Oost-Groningen, Zeeuws-Vlaanderen en Zuid-Limburg. Plattelandsvlucht wordt gezien als een proces waarbij het aantal inwoners daalt en waarbij er veranderingen optreden in de bevolkingsstructuur, zoals vergrijzing of ontgroening.

In sommige regio’s in Nederland is de bevolking al aan het dalen, andere krijgen in de nabije toekomst met een krimp te maken. “Dit proces zal op regionaal niveau aanzienlijke sociale en economische gevolgen hebben”, zeggen de onderzoekers. Ze verwijzen daarbij naar het vertrek van de lokale middenstanders, het sluiten van scholen of leegstand van huizen.

Eén van de conclusies van het onderzoek is dat landbouw kan bijdragen aan een hoogwaardige werkgelegenheid en het behoud of ontwikkeling van voorzieningen die de leefbaarheid en vitaliteit van een plattelandsregio verhogen. Bovendien kan landbouw ook zorgen voor de natuurlijke of landschappelijke aantrekkelijkheid van een regio door zich te richten op multifunctionele landbouw en daarbij natuur en landschap goed te beheren. Wat toerisme en recreatie betreft, lijkt de situatie op dit moment niet heel gunstig. “Maar lokale initiatieven kunnen kansen bieden op succes.”, stellen de onderzoekers.

Plattelandsvlucht heeft nauwelijks invloed op de omvang van de land- en tuinbouw. “Hooguit zal de aantrekkelijkheid van afgelegen delen van het platteland afnemen voor bijvoorbeeld nieuwe vestiging van bedrijven”, klinkt het. Uit het onderzoek blijkt dat de leegloop van het platteland ook een kans biedt voor de landbouwsector. “Er zal meer leegstand op bedrijventerreinen komen. Dat is ruimte die benut kan worden door de niet-grondgebonden landbouwsectoren, wat de landschappelijke verrommeling van het buitengebied tegengaat.”

Multifunctionele landbouw kan dan weer de regionale economie stimuleren, net zoals de vraag naar hoogwaardige arbeid, het niveau van voorzieningen en de aantrekkelijkheid van het gebied voor bewoners en toeristen. Waar huizen worden afgebroken, kan de vrijkomende grond gebruikt worden voor bedrijventerreinen of agroparken en eventueel voor stadslandbouw, concludeert het onderzoeksrapport.

Meer informatie: Landbouw en recreatie in krimpregio’s: knelpunten en kansen