Landbouwsubsidies helpen niet enkel doorsnee boer

De Europese landbouwsubsidies moeten in theorie de doorsnee landbouwer helpen overleven, maar in de praktijk regent het Europese manna neer op grootgrondbezitters en grote industriële bedrijven. Dat besluit Paul Janssens in Het Nieuwsblad nadat de krant een lijst (zie hieronder) samenstelde van al dan niet edele rijkaards die volop kunnen genieten van de Europese gulheid. De lijst is niet volledig omdat alleen de uitschieters zijn opgenomen. Bovendien hebben tot nu toe alleen Denemarken, Estland en Engeland - maar niet Schotland - openbaar gemaakt hoe de Europese subsidies worden verdeeld. Wat zijne excellentie de hertog van Buccleugh en Queensberry met zijn 120.000 hectare in Schotland opstrijkt, weten we dus niet.

Grootgrondbezitters in Frankrijk zijn onder andere Arnaud Lagardère, grootindustrieel en wapenfabrikant, en de prinselijke familie Grimaldi van Monaco. Wat zij incasseren, blijft een Frans staatsgeheim. Niet voor niets verdedigt dat land vurig de landbouwsubsidies. Volgende maand maakt Nederland haar gegevens bekend. De Spaanse regering volgt over enkele maanden. In de andere Europese landen houdt de overheid de lippen stijf op elkaar.

Wie wil te weten komen hoe in ons land de subsidies worden verdeeld, stoot op een muur van stilzwijgen, zowel in Vlaanderen als in Wallonië. In 2003 werden 495,53 miljoen euro landbouwsubsidies verdeeld in ons land, waarvan 237,53 miljoen in Wallonië en 258 miljoen euro in Vlaanderen. Wie meer uitleg vraagt aan de Vlaamse en Waalse instanties, wordt afgescheept met de melding dat het bekend maken van die gegevens een inbreuk op de privacy betekent. Ook Europees parlementslid Bart Staes van Groen! is op de muur van stilzwijgen gestoten.

Slechts even werd de sluier opgelicht. Op een parlementaire vraag van volksvertegenwoordiger Guido De Padt (VLD) antwoordde de federale minister van Landbouw Sabine Laruelle in 2004 dat de meeste landbouwbedrijven in ons land kleine bedrijven zijn en dat in 2001 95 procent van de bedrijven subsidies kregen tot 20.000 euro. Slechts 0,02 procent van de Belgische boerderijen kreeg meer dan 100.000 euro.

De Europese landadel rijft de Europese miljoenen binnen, maar de grote voedingsbedrijven incasseren nog grotere bedragen. Hoeveel miljoenen zij krijgen, is echter eveneens een goed bewaard geheim, zodat buitenstaanders alleen kunnen vermoeden dat het om zeer vele miljoenen gaat. Alweer zijn er alleen cijfers over Engelse bedrijven beschikbaar.

Suikerreus Tate & Lyle pompte in 2003-2004 170 miljoen euro uit de Europese kassa. Meadow Foods 37 miljoen euro, Czamikow Sugar 30 miljoen euro. De Engelse vestiging van Nestlé kreeg in dezelfde periode 16,6 miljoen euro. Wat Nestlé over de hele Europese Unie aan landbouwsubsidies kreeg, is ongetwijfeld een indrukwekkend veelvoud van dat cijfer. Südsucker, onder andere eigenaar van de Tiense Suikerraffinaderijen en dus van zowat alle suikerfabrieken in ons land, zou volgens sommige berichten in dezelfde periode 200 miljoen euro hebben gekregen.