Kan Vlaanderen aankoop van natuur blijven subsidiëren?

Erkende terreinbeherende natuurverenigingen zoals Natuurpunt krijgen van de Vlaamse overheid tot 18.000 euro aankoopsubsidie per hectare om nieuwe natuurgebieden te verwerven. Tegen een gelijkaardig beleid in Nederland dienden private landeigenaars klacht in bij de Europese Commissie. CD&V-parlementslid Robrecht Bothuyne vroeg zich of een uitspraak juridische gevolgen heeft voor het natuurbeleid in Vlaanderen.

Een vergelijkbare discussie wordt volgens N-VA-parlementslid Wilfried Vandaele gevoerd naar aanleiding van een Duits dossier. In Nederland heeft de overheid als reactie op de klacht de verschillende behandeling van terreinbeherende organisaties en particuliere natuurbeheerders alvast stopgezet. Voortaan komen beide partijen in aanmerking voor subsidies bij de aankoop van terreinen met het oog op natuurbehoud.

Gelet op de gelijkenissen tussen het Vlaamse en Nederlandse natuurbeleid houdt volksvertegenwoordiger Robrecht Bothuyne rekening met een klacht tegen de Vlaamse subsidieregels. "Moeten de natuurverenigingen in geval van een veroordeling de verstrekte subsidies aan de overheid terugbetalen. En kan daarbij tot tien jaar teruggegaan worden in de tijd?", vroeg hij in de commissie Leefmilieu en Natuur van het Vlaams Parlement aan minister Joke Schauvliege.

"Zet een deel van die middelen in om eigenaars volwaardig te vergoeden voor de inspanningen tot natuurbehoud die ze leveren", suggereert Open VLD-er Vera Van der Borght. Zij meent dat de 'ontsnippering' van natuur op deze manier beter gerealiseerd kan worden dan via aankoopsubsidies waarmee natuurverenigingen "eilandjes natuur verspreid in Vlaanderen kost wat kost groter willen maken". Dirk Peeters (Groen) is het daar niet mee eens. "Natuurbeheer vergt knowhow zodat een aankoopbeleid de enige garantie is voor succes op het terrein."

"Noch in het Nederlandse, noch in het Duitse dossier is er al een uitspraak", verduidelijkt minister Schauvliege. "Komt die er, dan heeft dat geen directe gevolgen voor andere lidstaten die niet in het geding betrokken zijn. Het kan wel aanleiding zijn om de eigen regelgeving te bekijken en zo nodig aan te passen." Ze benadrukt dat de Vlaamse subsidieregeling wezenlijk verschilt van de Nederlandse die het voorwerp uitmaakt van de klacht bij de Europese Commissie.

De Europese Commissie kan steun terugvorderen tot tien jaar terug in de tijd. Het is voor Schauvliege dan ook essentieel dat een veroordeling wordt voorkomen. "Op basis van de analyse en juridische doorlichting van de instrumenten voor het natuurbeleid door de Minaraad zullen we een aantal aanpassingen doorvoeren", kondigt de minister aan. De conclusies van de procedures die tegen Nederland en Duitsland gevoerd worden, kunnen eventueel opgenomen worden in die bijsturing.

Minister Schauvliege is het idee wel genegen om private landeigenaars meer bij natuurbeheer betrekken op voorwaarde dat nagegaan wordt op welke manier het effect het grootst is. Aangezien de ervaringen met beheerovereenkomsten met landbouwers positief zijn, is dat een piste waar volgens haar verder op ingezet kan worden.