Kan China voldoende graan blijven produceren?

Eind vorige maand heeft China onverwacht voor het eerst in acht maanden de benzineprijzen verhoogd. Het persagentschap Reuters vraagt zich af of de regering in Peking straks dezelfde slagkracht zal tonen in een dossier dat zich nog moeilijker aankondigt, met name de afschaffing van subsidies die de graanprijzen voor de 1,3 miljard Chinezen kunstmatig laag houden. Die maatregel zou volgens analisten wel eens nodig kunnen blijken om ervoor te zorgen dat de Chinese boer blijft ploegen.

Het voorbije jaar heeft de Chinese overheid de focus van haar landbouwsubsidies verlegd van de landbouwinkomens naar een betere bescherming van de consumenten tegen inflatie als gevolg van de wereldwijd stijgende voedselprijzen. Peking legde exportbeperkingen op en versoepelde de invoer. Goede oogstopbrengsten hebben er de voorbije vier jaar voor gezorgd dat de graanprijzen in China niet zo sterk gestegen zijn als de prijzen op de wereldmarkt.

Maar zoals vaak het geval is met subsidies, slagen ze er wel in om één knelpunt om uit te vlakken, terwijl een ander probleem in de plaats komt. De Chinese boeren worden immers geconfronteerd met dezelfde stijging van productiekosten zoals hun collega’s elders in de wereld. Samen met de olieprijzen stijgen ook de prijzen van bijvoorbeeld meststoffen, en daarnaast swingt ook de prijs voor arbeid de pan uit. Het gevolg is dat steeds meer boeren er de brui aan geven. De voorbije jaren zijn ongeveer 250 miljoen Chinese boeren in hun zoektocht naar een goed betaalde job het platteland ontvlucht.

Om de zelfvoorziening voor graan in stand te houden, mikken de Chinese autoriteiten op volgehouden subsidies, de introductie van nieuwe technologieën en de modernisering van boerderijen. Econoom Shikha Jha van de Asian Development Bank is er echter van overtuigd dat de graanprijzen in China naar omhoog moeten. Dat is mogelijk door de subsidies af te bouwen en boeren meer kansen te geven om te exporteren. Een stijging van de graanprijzen kan boeren aanmoedigen om te blijven produceren en dat is op termijn de beste manier om ook de inflatie te bedwingen, luidt de redenering.

Tot hiertoe gelooft de Chinese overheid meer in technologische ontwikkelingen dan in prijsmechanismen. Betere zaden en betere irrigatie maken het mogelijk dat in de toekomst minder boeren meer voedsel gaan produceren. Maar hoe realistisch is die optie. Grootschalige landbouwbedrijven kunnen gedijen in het noorden van China, maar in het zuiden van het land zijn de percelen doorgaans veel kleiner.

“Op korte termijn zal China de graanprijzen niet laten stijgen door een handelsliberalisering door te voeren”, meent Qing Wang van de financiële instelling Morgan Stanley. “China controleert de graanprijzen al tientallen jaren, het maakt deel uit van de strategie om het land te industrialiseren”. Bij de Wereldbank hoedt econoom Louis Kuijs er zich voor om de Chinezen op dit vlak aanbevelingen te geven. “China heeft in het verleden alle pessimistische prognoses over haar zelfvoorziening van tafel geveegd door steeds weer voldoende voedsel te produceren”.(KS)