"Historisch model toeslagrechten tot 2013 behouden"

De verdeling van de ontkoppelde inkomenssteun is in ons land gebaseerd op een historische referentieperiode. Omdat die mettertijd steeds verder weg ligt, zijn de daaruit voortvloeiende verschillen in bedrijfstoeslagen steeds moeilijker te verantwoorden. In de voorstellen voor de gezondheidscheck van het EU-landbouwbeleid wil de Commissie de lidstaten de keuze laten om voorlopig nog vast te houden aan het historische model. Een goeie zaak, want de overgang naar een regionaal model kan aanleiding geven tot kampvorming, luidt het bij Boerenbond.

Bij de jongste hervorming van het Europees landbouwbeleid in 2003 werd de productiesteun omgevormd tot een ontkoppelde inkomenstoeslag. In België gebeurde dat op basis van een historische referentieperiode. In dat model zijn de toeslagrechten per individuele landbouwer gebaseerd op de premies die hij gedurende de referentieperiode heeft ontvangen. Hierdoor kan de inkomenstoeslag heel sterk verschillen tussen landbouwers onderling. Er zijn zelfs boeren zonder toeslagrechten, omdat ze geen premies genoten in de referentieperiode.

De EU-lidstaten konden naast het historisch model ook kiezen voor een regionaal model. Daarbij wordt aan iedereen per subsidiabele hectare een vaste bedrijfstoeslag uitgekeerd, een zogenaamde flat rate. Hierbij wordt alle inkomenssteun die de rechthebbenden in een bepaalde regio destijds ontvingen, gegroepeerd en gelijkmatig herverdeeld over alle subsidiabele hectaren. Verschillen zijn te verantwoorden omdat ook de kostenstructuur sterk kan verschillen. In budgettaire termen opteerden de lidstaten even vaak voor het historische als voor het regionale model.

In het kader van de health check dringt de Commissie er op aan dat de lidstaten verder zouden opschuiven naar het regionale model, weg van het historische model dat met de ontkoppeling van de steun achterhaald is. "De vraag naar een eerlijke verdeling van landbouwsteun wordt steeds relevanter, zeker met de begunstigden en de uitgekeerde bedragen van de bedrijfstoeslagen openbaar op het internet", stellen Pieter Verhelst en Jacques Van Outryve vast in Boer&Tuinder.

De voorstellen van de Commissie laten lidstaten de mogelijkheid om vanaf 1 januari 2010 over te schakelen naar het regionale model. Boerenbond dringt er op aan dat Vlaanderen tot 2013 vasthoudt aan het historische model van toeslagrechten. "De overgang naar een regionaal model is ongewenst omdat het bij de begunstigde landbouwers aanleiding geeft tot kampvorming tussen 'winnaars' en 'verliezers' van toeslagrechten", luidt het.

Als de omschakeling op termijn dan toch onvermijdelijk is, vraagt Boerenbond dat voldoende vrijheidsgraden behouden blijven zodat men gedifferentieerde benaderingen kan toepassen, onder meer tussen regio's, landbouwstreken en sectoren. Een Europese flat rate, waarbij alle nationale toeslagrechten in een Europese pot zouden bijeengebracht en gelijkmatig herverdeeld worden, is onbespreekbaar. In dat geval zou ons land immers ruim veertig procent minder toeslagrechten krijgen. De nieuwe lidstaten dringen hierop aan omdat ze zich met de huidige regeling benadeeld voelen.(KS)