"Glastuinbouwcluster is moeilijke evenwichtsoefening"

Minister-president Kris Peeters schetste in het Vlaams Parlement de moeilijke zoektocht naar een glastuinbouwcluster in de regio Neteland. “Na twee voorbereidende studies, wordt de haalbaarheid onderzocht van de ontwikkelingsscenario’s in de beoogde clusterzones. Een landbouweffectenrapport gaat de impact op de aanwezige landbouw na.” Peeters hoopt dat de zoektocht naar een locatie een eerlijke kans krijgt.

In 2007 heeft de Vlaamse regering beslist over de herbevestiging van de agrarische structuur in de regio Neteland. Toen werd ook een glastuinbouwzone van gewestelijk belang aangeduid in het gebied, antwoordt Peeters op vragen van volksvertegenwoordigers Peter Gysbrechts (Open VLD) en Tinne Rombouts (CD&V). Zowel grondgebonden landbouw, glastuinbouw als een beperkte ecologische bosuitbreiding moesten kansen krijgen in de regio. Voor het totaal beoogde plangebied van 11.000 hectare werd een ruimtelijke voorstudie en plan-MER gemaakt. De twee voorbereidende studies – die afgerond zijn in het najaar van 2010 – werden begeleid door zogenaamde klankbordgroepen waarin naast de landbouworganisaties, de Vlaamse overheid en het provinciebestuur ook de gemeenten vertegenwoordigd waren.

Een derde studie zal de haalbaarheid onderzoeken van diverse manieren – autonoom, gestuurd en/of gefaseerd – om tot glastuinbouwontwikkeling te komen in de beoogde onderzoekzones voor clustering. De resultaten van dit onderzoek dienen als input voor de keuze van het ontwikkelingsscenario en uiteindelijk de opmaak van een ontwerp van ruimtelijk uitvoeringsplan (RUP). Het haalbaarheidsonderzoek zal begeleid worden door een stuurgroep waarbij naast de gemeenten ook de administraties en professionele organisaties betrokken worden. Zo kan het proces vanuit de gemeenten mee opgevolgd en gestuurd worden. Ook de bewoners en andere ruimtegebruikers zullen in dit voorbereidende proces nog gehoord worden.

Tegelijkertijd loopt er sinds dit voorjaar een landbouweffectenrapport (LER) dat uitgevoerd wordt door de Vlaamse Landmaatschappij. De bedoeling van het LER is na te gaan wat de gevolgen kunnen zijn van de ontwikkeling van glastuinbouw voor de aanwezige landbouw. De minister-president stelt zeer duidelijk dat er absoluut nog geen keuze is gemaakt voor een welbepaalde locatie om tot clustering van glastuinbouwbedrijven te komen. “Er worden verschillende mogelijkheden afgetast”, zegt Peeters, “waarbij ik hoop dat dit proces een eerlijke kans krijgt.”

Kris Peeters is zich bewust van de moeilijkheid van deze evenwichtsoefening. “Enerzijds wordt transparantie verwacht omtrent de gebieden die potentieel in aanmerking komen en verder onderzocht moeten worden. Anderzijds moet de overheid zich behoeden voor onnodige ongerustheid waardoor het draagvlak van dergelijke projecten problematisch wordt”, illustreert hij de problematiek. Binnen de landbouwsector neemt de glastuinbouw met een teeltoppervlakte van circa 2.000 hectare maar 0,3 procent in van de globale landbouwoppervlakte. De inplanting van glastuinbouwbedrijven in Vlaanderen wordt echter bemoeilijkt door de schaalvergroting van de overblijvende bedrijven.

Kris Peeters wil de positie van onze glastuinbouw behouden en verstevigen om niet door Nederland uit de markt te worden geprijsd. “Daartoe moeten we in glastuinbouwregio’s zoals Sint-Katelijne-Waver, Hoogstraten en Beveren de nodige dynamiek ontwikkelen op basis van het driesporenbeleid”, zegt Peeters. “De drie ontwikkelingssporen, namelijk autonome ontwikkeling, macrozones en glastuinbouwzones, worden verder bewandeld gelet op de diversiteit van onze glastuinbouwsector die zowel grote als kleine bedrijven telt”, aldus Peeters.

Hij besluit met een verwijzing naar het charter van de klankbordgroep Glastuinbouw die in 2007 werd opgestart. Daarin staat dat het kritisch minimum van 2.000 hectare glastuinbouw in Vlaanderen behouden moet blijven en dat er per jaar 100 hectare glas vernieuwd moet worden, om negatieve gevolgen voor de werking van heel de keten te vermijden.