Gesubsidieerde natuur in herbevestigd agrarisch gebied?

Boerenbondvoorzitter Piet Vanthemsche nam recent de steun voor natuuraankopen in herbevestigd agrarisch gebied op de korrel. Daarop ondervroeg Vlaams parlementslid Jos De Meyer de bevoegde minister. De Meyer oppert om de rechtszekerheid in deze landbouwgebieden nog te vergroten door in de regelgeving uitdrukkelijk uit te sluiten dat natuurverenigingen er gesubsidieerd kunnen worden om natuur te realiseren.

Erkende terreinbeherende verenigingen worden door de Vlaamse overheid gesubsidieerd voor de aankoop van natuurgebieden. Wat Piet Vanthemsche en CD&V-parlementslid Jos De Meyer stoort, is dat gesubsidieerde natuuraankopen mogelijk blijven in herbevestigd agrarisch gebied (HAG) en op plaatsen die in nieuwe uitvoeringsplannen voor landbouw worden bestemd.

"Juridisch is het mogelijk percelen in herbevestigd agrarisch gebied te subsidiëren voor natuuraankoop en -beheer omdat de regelgeving in kwestie dateert van voor er sprake was van de afbakening van HAG en bijgevolg geen beperkingen in die zin oplegt", bevestigt Vlaams minister voor Natuur Joke Schauvliege, "maar in de praktijk is dat niet meer gebeurd sinds de eerste vaststellingen van de afbakening van HAG."

Door de afbakeningsprocessen voor HAG zijn er wel enkele terreinen die natuurverenigingen historisch al in beheer of in eigendom hadden en die toen eventueel al erkend waren, in herbevestigd agrarisch gebied komen te liggen. "Uit het verleden worden dus een aantal zaken meegesleept, maar recent is dat niet opnieuw gebeurd", verzekert de minister.

De Meyer vraagt de minister te onderzoeken of het niet zinvol is dat de regelgeving op termijn zou uitsluiten dat er binnen HAG verenigingen zouden worden gesubsidieerd om daar natuurgebieden te realiseren. "Dat zou de juridische zekerheid in het herbevestigd agrarisch gebied nog versterken", meent het parlementslid.

Wilfried Vandaele (N-VA) wijst in dit verband op de aanvullende subsidies die lokale besturen geven voor de aankoop van natuurgebieden. "Heel wat lokale besturen doen dat", beaamt Schauvliege, "maar een uniforme regeling is er niet. Sommige gemeenten eisen dat het perceel niet in landbouwgebruik is of niet gelegen is in agrarisch gebied." De minister laat uitzoeken of er een overzicht is van die subsidieregelingen.

"Wordt er bij de zoektocht naar percelen voor boscompensatie rekening gehouden met de bestemming van de gronden die worden aangekocht", wil Tinne Rombouts (CD&V) weten. "De ruimtelijke bestemming en het mogelijke gebruik van het terrein dat voor een subsidie voor bebossing in aanmerking komt, worden in overweging genomen", verzekert de minister. "De visie die er achter zit, zorgt dat een project kadert in het terrein en de omgeving."

In Nederland wankelt de juridische grondslag van staatssteun voor natuuraankopen zodat Open VLD'er Gwenny De Vroe zich afvraagt of Vlaanderen van een aankoopbeleid niet beter zou overstappen op het stimuleren van beheerovereenkomsten met de landbouwers. "Aangezien de staatssteun voor natuuraankopen in Nederland marktverstorend heet te zijn, laten wij een juridische analyse maken van het Vlaamse systeem", antwoordt Schauvliege. Neemt niet weg dat de minister sterk gelooft in natuurbeheer door landbouwers via beheerovereenkomsten. "Een gezonde instrumentenmix is de beste manier om een goed resultaat te boeken", besluit Schauvliege.

Dat doet sp.a-er Bart Martens opmerken dat "het geen taboe mag zijn dat er in landbouwgebied natuur aanwezig is" gelet op de nakende vergroening van het Europees landbouwbeleid. "Volgens het Structuurplan Vlaanderen en het Natuurdecreet zou er 175.000 hectare aan natuurverbindingsgebieden (IVON) komen. Daar is vooralsnog weinig of niets van gerealiseerd. Landbouwers moeten ook zelf zorgen dat er in het landbouwgebied een ecologische infrastructuur aanwezig is", concludeert Martens.