"Externe kosten, niet handel, houden voedselprijs hoog"

In het jaarrapport van het Prijzenobservatorium werd de handel met de vinger gewezen voor het kunstmatig hoog houden van de voedselprijzen en niet doorrekenen van een daling van de grondstoffenprijzen. Comeos, de federatie van de handel en diensten, noemt die beschuldigingen potsierlijk. De Belgische handel kijkt naar eigen zeggen met vertrouwen uit naar het sectoronderzoek naar de voedselprijzen.

"Het Prijzenobservatorium bevestigt onze conjunctuurenquête: de elementen die de handelaar zelf onder controle heeft, zorgen voor een prijsdaling", zegt Dominique Michel, gedelegeerd bestuurder van Comeos. "Alle externe factoren, zoals loonkost, energiekost, transportkost, enz. blijven hoog en bedreigen de rendabiliteit van de winkels. En dat bewijzen we met de huismerken want hoe meer elementen de handelaar onder controle heeft, hoe gezonder de prijsbepaling."

"Sinds vorig jaar stijgt de omzet van handelaars, maar daalt de rendabiliteit. Net omdat vrijwel alle kosten stijgen", verklaart Michel, "en veel van die prijsstijgingen zijn definitief, in tegenstelling tot wat in sommige kranten wordt beweerd. Een keer de loonkost is gestegen, daalt die niet meer. Energieprijzen zakken niet naar het oude niveau. En leveranciers ‘vergeten’ ook vaak de daling van grondstofprijzen door te rekenen aan de handelaar."

Het grootste deel van de kostprijs van een voedingsmiddel wordt volgens Comeos bepaald door de leverancier. "Het Prijzenobservatorium bevestigt dat er een groot verschil is tussen A-merken en huismerken. Bij huismerken, waar handelaars meer controle hebben over aankoop van grondstoffen, productie- en transportkosten, worden kostendalingen sneller merkbaar in de prijs aan de kassa", zegt Dominique Michel. "Voor de leveranciers van A-merken stellen we vast dat dat niet gebeurt. Daar wordt een prijsstijging van grondstoffen blijkbaar integraal aan de handelaar doorgerekend en zakken de prijzen later niet of nauwelijks."

Een tweede zwaar element in de prijsstructuur is de loonkost. "En die daalt nooit", legt Dominique Michel uit. "Door de inflatie worden sommige lonen binnenkort weer geïndexeerd en wordt de loonkost voor de handelaar (als werkgever) weer zoveel zwaarder. Dat is weer een aanslag op de netto-marge van de handelaar."

Naast de aankoopprijs en de loonkost zijn er volgens Comeos nog een aantal variabelen, die momenteel de rendabiliteit in de handel onder druk zetten, zoals de hogere energiekosten of de transportkosten. "De combinatie van al die prijsstijgingen kan onmogelijk worden opgevangen met een winstmarge van twee tot vier procent", besluit Dominique Michel. "Het is dus logisch dat bepaalde producten duurder zullen worden. En aangezien veel elementen niet in prijs zullen dalen, zal dat ook niet meteen aan de kassa kunnen gebeuren."

De Belgische handel kijkt het plan van bevoegd minister Vincent Van Quickenborne om een sectoronderzoek naar voedselprijzen te voeren, naar eigen zeggen vol vertrouwen tegemoet. "Een vergelijking met Nederland zou bijvoorbeeld duidelijk kunnen maken dat de energie, de loonkost en de transportkost daar voor lagere consumentenprijzen zorgt", zegt Dominique Michel.