Duurzaamheidsster legt kwaaltjes bij melkkoeien bloot

In het Meetjesland en het Brugse Ommeland laten in totaal twintig melkveehouders zich in het kader van het project 'Sterk met melk' uitvoerig onderzoeken op zes thema's rond duurzaamheid. Uit de recente screening op dierenwelzijn is onder meer gebleken dat 67 procent van de onderzochte koeien opgezadeld zit met kale hakken. Met relatief eenvoudige ingrepen kan het dierenwelzijn in de melkveehouderij waar nodig aanzienlijk verbeterd worden.

De deelnemende bedrijven maken gebruik van de duurzaamheidsster die de voorbije jaren ontworpen werd door het Steunpunt Duurzame Landbouw, dat inmiddels geabsorbeerd werd door het ILVO. Aan de hand van indicatoren worden scores toegekend, waardoor landbouwers hun prestaties kunnen vergelijken met die van collega's. De gebruikte parameters op het vlak van dierenwelzijn waren conditie, properheid, huidbeschadigingen, speenconditie, kreupelheid en uiergezondheid.

Zestien procent van de koeien werd door de dierenarts mager of extreem mager bevonden. Dit wordt verklaard door de hoge melkproductie, maar het zorgt er wel voor dat de koe een negatieve energiebalans heeft. "Het regelmatig opvolgen van de conditie van de koeien draagt bij tot het optimaliseren van rantsoen en voedermanagement", zegt projectbegeleidster Diane Schoonhoven. Uierontsteking kwam voor bij 29 procent van de koeien. Dit komt overeen met het gemiddelde van de West-Europese melkveehouderij. De oorzaken zijn divers: blindmelken, besmette vliegen en bevuilde uiers zijn mogelijke boosdoeners.

De voorbije maanden was er heel wat te doen rond propere slachtdieren. Maar bevuilde uiers, achterpoten en flanken kwamen slechts voor bij 4 à 5 procent van de beoordeelde koeien. "Door de juiste plaatsing van een knieboom wordt voorkomen dat koeien te ver naar voor gaan liggen en op die manier hun ligbed bevuilen. Een ligbed bevindt zich ook best 15 centimeter hoger dan de rooster. Door het optillen van de poten valt het vuil immers boven de rooster", aldus Schoonhoven.

Meer koeien hebben last van kale hakken. Gezwollen hakken (12 procent) en verwonde hakken (2 procent) komen minder vaak voor. Kale hakken worden veelal veroorzaakt door een schavende of natte ligplaats. Gezwollen en verwonde hakken zijn vaak het gevolg van harde of smalle ligplaatsen. Ook een opstaande achterrand of te kort ligbed kunnen de hakken teisteren. Met extra strooisel, een zachte bevloering en ruimere ligplaatsen kan een deel van de kale hakken verholpen worden.

Acht procent van de onderzochte koeien kampt met dikke en rafelige speenpunten. Die zijn dikwijls het gevolg van een verkeerd afgestelde melkmachine. Gemiddeld zes procent van de dieren op de projectbedrijven bleek kreupel te zijn. "Een regelmatige klauwverzorging zorgt ervoor dat eventuele letsels tijdig aangepakt worden", vertelt Schoonhoven. "Naast individuele behandelingen is het belangrijk om de koeien twee keer per jaar te behandelen: wanneer een koe de droogstand ingaat en twee maanden na het afkalven".

Eerder lieten de melkveebedrijven zich al testen op hun watermanagement en stikstofkringloop. In een latere fase komen ook nog landschapsbeheer, arbeidsproductiviteit en efficiëntie aan de beurt.

Meer informatie: Sterk met Melk