Daling diversiteit bijen brengt bestuiving in gevaar

Onderzoekers van Britse universiteiten vergeleken met Nederlandse collega's van Museum Naturalis en Wageningen Universiteit bijna een miljoen waarnemingen op locaties in Engeland en Nederland. Daar noteerden ze het aantal wilde bijen en zweefvliegen en vergeleken de situatie van voor 1980 met die erna. Uit de vergelijking blijkt dat op 108 van de 180 locaties (60%) de diversiteit aan bijen aanzienlijk gedaald is. De onderzoekers rapporteerden hun bevindingen in het wetenschappelijk tijdschrift Science.

Vooral de toch al zeldzamere bijensoorten die nectar en stuifmeel verzamelen bij zeer specifieke plantensoorten, blijken minder frequent voor te komen dan voorheen. Minder kieskeurige bijensoorten zoals het roodgatje die een keur aan bloeiende plantensoorten bezoeken, bleven daarentegen constant of werden algemener.

Tegelijk met het dalend aantal bijensoorten verliezen ook de planten die door de bijen worden bestoven terrein. In Engeland stelden de onderzoekers een achteruitgang vast bij 70 procent van de plantensoorten die van insecten afhangen voor hun bestuiving. Plantensoorten die geen insecten nodig hebben, bleven daarentegen constant of namen zelfs iets toe. Mogelijk zullen de gevolgen ook gelden voor de landbouw. Zestig procent van de akkergewassen wereldwijd hangt af van bestuiving door insecten.

Worden hier de voortekenen zichtbaar van een wereldwijde bestuivingscrisis in de natuur? Tot nog toe gingen ecologen ervan uit dat veranderende milieuomstandigheden als verdroging, vermesting, verlies aan geschikte leefomgevingen en zelfs klimaatverandering een rechtstreekse verklaring vormen voor de achteruitgang van afzonderlijke planten- en insectensoorten. Nu blijkt echter dat dergelijke veranderingen slechts op één groep een effect hoeven te hebben om vervolgens een kettingreactie bij andere soorten in gang te zetten.

Meer informatie: Wageningen Universiteit