Boerenbond ziet in artikel 68 doos van Pandora

Eén van de sleutelelementen in de debatten over de gezondheidscheck van het Europese landbouwbeleid is de verruiming van het zogeheten 'artikel 68'. Dit biedt lidstaten de mogelijkheid om vrijwillig tien procent van de bedrijstoeslagen in een bepaalde sector af te romen om specifieke maatregelen te financieren. Veel lidstaten zijn gewonnen voor bijkomende flexibiliteit, maar Boerenbond vreest dat hierdoor de deur naar de cofinanciering van de eerste pijler van het landbouwbeleid op een kier gezet wordt.

Artikel 68 is de opvolger van het artikel 69 van de landbouwhervorming in 2003. Lidstaten kunnen hierdoor beslag leggen op een deel van de rechtstreekse inkomenssteun om bijvoorbeeld maatregelen op het vlak van milieu en productkwaliteit te kunnen nemen. Vlaanderen maakte hiervan nog geen gebruik, net zoals het merendeel van de lidstaten. Maar als het van de Europese Commissie afhangt, krijgt deze maatregel straks een ruimer toepassingsgebied.

De beperking dat men afgeroomde middelen binnen dezelfde sector moet besteden, zou afgeschaft worden. Verder zou het geld de komende jaren ook kunnen dienen om in te spelen op specifieke problemen die voortvloeien uit de verdere ontkoppeling van de landbouwsteun en uit de zachte landing van de melkquotumregeling. Het ingehouden bedrag zou daarnaast ook gebruikt mogen worden ter aanvulling van toeslagrechten in achtergestelde regio's. Oogstverzekeringen tegen natuurrampen en onderlinge fondsen voor de bestrijding van dier- en plantziekten komen eveneens in beeld voor betoelaging.

Nogal wat lidstaten zijn ervoor gewonnen om via artikel 68 meer dan tien procent van de bedrijfstoeslagen af te romen. Ook de varkens- en pluimveehouderij lonken begerig naar dit voorstel, maar Boerenbond vindt het maar niks. "Hierdoor wordt het EU-landbouwbeleid fundamenteel veranderd. Elementen die thuishoren onder de tweede pijler sluipen de eerste pijler binnen, wat de vervaging tussen beide in de hand werkt. Dat opent de deur voor een verregaande hervorming na 2013".

Volgens Boerenbond houdt de keuzevrijheid voor de lidstaten om gebruik te maken van artikel 68 het risico op hernationalisering van het landbouwbeleid in. "Dit kan aanleiding geven tot concurrentieverstoring", luidt het. Verder is de grootste landbouworganisatie van het land van oordeel dat verzekeringssystemen voor dier- en plantenziekten of klimatologische omstandigheden thuishoren onder de tweede pijler van het landbouwbeleid, met name het plattelandsbeleid.(KS)