Bijsturing Europees landbouwbeleid stap dichterbij

Bij de onderhandelingen die de Europese landbouwministers begin deze week in Luxemburg gevoerd hebben over de 'health check' van het landbouwbeleid begonnen zich langzaam de contouren van een aantal compromissen af te tekenen. Het is de bedoeling om hierover volgende maand een politiek akkoord te bereiken. De belangrijste discussiepunten zijn nog altijd de overheveling van inkomenssteun naar het plattelandsbeleid, de verdamping van de melkquota en de afbouw van marktondersteuning.

In mei heeft de Commissie voorgesteld om de verplichte modulatie voor bedrijfstoeslagen vanaf 5.000 euro tegen 2012 stapsgewijs te verhogen van de hudige 5 naar 13 procent, en dit in vier jaarlijkse stappen van telkens 2 procent. Bedrijfstoeslagen tussen 100.000 en 200.000 euro zouden een extra modulatie van 3 procent opgelegd krijgen, de bedragen tussen 200.000 en 300.000 euro 6 procent extra en boven de 300.000 euro zou men bijkomend 9 procent afromen ten voordele van de tweede pijler van het Europees landbouwbeleid.

"Tot hiertoe heeft de Commissie dit principe vurig verdedigd, maar de modulatie is niet naar de zin van nogal wat landen, en dan in de eerste plaats de lidstaten waar overwegend heel grote landbouwbedrijven gevestigd zijn. Dit wordt één van de moeilijkste noten om kraken", zo liet een diplomaat zich ontvallen aan het persagentschap Reuters. Het is dan ook niet onwaarschijnlijk dat er zal gesleuteld worden aan de percentages die het dagelijks bestuur van de Unie vooropgesteld heeft.

Een ander heikel thema is de zachte landing van de melkquota, met het oog op de afschaffing van dit verhandelbaar productierecht in 2015. Als het van de Commissie afhangt, wordt het melkquotum de komende vijf jaar telkens met één procent verhoogd. Sommige landen, waar de landbouwers recent betoogd hebben tegen de lage melkprijzen, zoals bijvoorbeeld het geval is in Duitsland, staan sceptisch tegenover een vrijere marktomgeving. Andere lidstaten willen dan weer een snellere verhoging van de quota.

Om uit de impasse te raken, werd deze week de idee geopperd om een aantal landen toe te laten om hun quotumuitbreiding in één keer toe te passen. Daardoor zou een land als Italië volgend jaar zijn quotum met vijf procent kunnen verhogen. Voor landen die vrezen dat de melkveehouderij te lijden zal hebben onder een quotumuitbreiding zou de mogelijkheid gecreëerd worden om beroep te doen op fondsen uit het plattelandsbeleid. Een aantal lidstaten hebben oren naar een dergelijke regeling, maar het is nog maar de vraag in welke mate die zal zorgen voor concurrentievervalsing en of ze door alle lidstaten moet kunnen toegepast worden.

Wat marktondersteuning betreft, lijken de EU-landbouwministers ervoor gewonnen te zijn om het interventiemechanisme voor durumtarwe en rijst te behouden. Het zou in afwachting van veranderende marktomstandigheden weliswaar op nul gezet worden, maar in de voorstellen van de Commissie was nog sprake van een radicale afschaffing. Het vaststellen van interventieprijzen op basis van een openbare aanbesteding is voor onder meer Frankrijk geen aanvaardbare optie.(KS)