Amerikaanse boeren vrezen gehakketak over subsidies

Mogen de Amerikaanse boeren van landen zoals Brazilië een nieuwe reeks klachten verwachten over hun subsidies? Feit is dat de mislukte WTO-onderhandelingen voor andere grote landbouwexporteurs een extra stimulans zijn om het Amerikaanse steunbeleid van nabij te volgen. Dat onder meer de graanprijzen weer dalen, komt voor de landbouwers in de VS dus op een ongelegen moment. Want daardoor dreigen ze in toenemende mate weer gebruik te moeten maken van klassieke mechanismen van prijsondersteuning.

De VS hadden erop gerekend dat de Doha-ronde nieuwe afzetmarkten zou opleveren in ontwikkelingslanden, in ruil voor de afbouw van interne landbouwsteun. Nu is het mogelijk dat de Amerikaanse subsidies steeds meer onder vuur komen te liggen zonder dat er nog gepraat wordt over lagere douanetarieven in potentiële afzetgebieden. "Als ik een Amerikaanse boer was, zou ik me zorgen maken over de juridische procedures die in het verschiet liggen", zegt handelsanalist Gary Blumenthal van World Perspectives aan Reuters. "Er zijn veel landen die gifpijlen willen afvuren op het Amerikaanse landbouwbeleid".

In juni verloren de VS een aanslepend WTO-geschil met Brazilië over katoensubsidies. Daardoor mogen de Zuid-Amerikanen ter waarde van één miljard dollar per jaar handelssancties treffen. Brazilië en Canada hebben nog een ander dossier aanhangig gemaakt, waarbij ze een reeks Amerikaanse subsidieregels aan de kaak stellen. Voorlopig hebben de klachten weinig indruk gemaakt op het Amerikaanse Congres, dat nog maar pas een nieuwe Farm Bill ratificeerde die rijkelijk gestoffeerd is met subsidies, onder meer voor de katoenindustrie en de biobrandstoffenbranche.

Anderzijds moest de Amerikaanse overheid de jongste maanden relatief weinig steun uitbetalen vanwege de hoge wereldmarktprijzen voor landbouwgewassen. Maar de voorbije maand is de prijs van maïs met een kwart gedaald en die van tarwe is sinds februari zelfs met veertig procent naar beneden gegaan. Meer dan ooit zal de prijsondersteuning om een flauwe marktconjunctuur te tackelen in het buitenland met argusogen gevolgd worden.

Maar van een crisis is nog lang geen sprake. De landbouwexport in de VS zou dit jaar een recordwaarde bereiken van 108,5 miljard dollar als gevolg van goede marktprijzen, een zwakke dollarkoers en de toegenomen vraag naar biobrandstof. "De afgebroken WTO-onderhandelingen brengen de agro-export zeker geen zware klappen toe", zegt Rosemarie Watkins, directeur bij de American Farm Bureau Federation. Wel hoopt ze dat op korte termijn een aantal bilaterale handelsakkoorden kunnen afgesloten worden.

In december werd zo'n overeenkomst afgerond met Peru. Over handelsakkoorden met Colombia, Panama en Zuid-Korea is onenigheid gerezen tussen het Witte Huis en het Congres. Indien ze alsnog afgerond worden, zouden de Amerikaanse boeren nieuwe afzetmarkten verwerven ter waarde van naar schatting drie miljard dollar. Rebecca Bratter van de US Wheat Associates blijft niettemin bezorgd over de recente prijsdalingen. "Een akkoord over globale handelsregels was beter geweest. Die hadden ons kunnen verzekeren van nieuwe exportkansen".(KS)