"4 op 10 varkensbedrijven in gevarenzone"

De Vlaamse varkenshouderijen hebben een zwakke structuur. Nog teveel varkens huizen op kleinschalige bedrijven met een gering rendement. Ze zullen straks geconfronteerd worden met nog meer regels inzake milieu, voedselveiligheid, dierenwelzijn en ruimtelijke ordening. 41 procent van de varkensbedrijven moet zich dan ook ernstig beraden om gebruik te maken van de uitstapregeling. Dat zegt professor Viaene in het vakblad Varkensbedrijf.

Vlaanderen telt 8.940 varkenshouderijen waar in totaal 6,7 miljoen varkens gehuisvest worden. Op twee jaar tijd is de varkensstapel met een miljoen stuks gekrompen, het aantal bedrijven zou volgens Viaene tegen 2010 teruglopen tot 4.500 eenheden. De sector is exportgericht. De grootste liefhebbers van Vlaams varkensvlees zijn de Duitsers met een jaarlijks importvolume van 300.000 ton.

In 1997 verdiende de gemiddelde varkenshouder een arbeidsinkomen van 74.360 euro. Een jaar later moest hij op de aangelegde reserves teren om de ingestorte marktprijzen te trotseren. Forse schommelingen in productiewaarde en inkomen zijn typisch voor de varkenshouderij. Binnen de sector zijn er bovendien nog eens flinke onevenwichten tussen de bedrijven onderling.

20 procent van de zeugen verblijft op bedrijven met minder dan 100 zeugen en 25 procent van de vleesvarkens huist op exploitaties met minder dan 400 collega's. Professor Viaene acht het waarschijnlijk dat de kleinere bedrijven het snelst zullen afvallen en indien mogelijk gebruik zullen maken van de warme sanering.

De varkensboeren moeten leren leven met steeds meer regels en beperkingen, zegt Viaene. De thema's zijn bekend: duurzame productie, milieu, voedselveiligheid, dierenwelzijn, ruimtelijke ordening, wereldhandel, enz. Het lijdt geen twijfel dat Vlarem, Map2bis en de kritische houding van de consument op de sector zullen wegen.

Enkele dringende problemen die zich aandienen, zijn de mestdruk en de afnemende consumptie. De marktprijzen blijven uitblinken door grilligheid. De inkrimping van de Vlaamse varkenshouderij wordt op de markt immers tenietgedaan door de uitbreiding van deze sector in Duitsland en Denemarken.

Is er dan geen toekomst voor een competitieve varkenssector in Vlaanderen? Er zal enkel nog plaats zijn voor goed geleide bedrijven, gelooft Viaene. Dat zijn bedrijven die ecologisch in orde zijn, op het vlak van ruimtelijke ordening en sanitaire aanpak goed scoren, voeling hebben met de wensen van de consument en produceren aan een concurrentiële kostprijs.

Lees ook: geVILT: "Het venijn zit onder de staart"