4 jaar Plan Leeuwerik: Zangvogel zingt weer in koor in Bilzen

In 2021 werd ‘Plan Leeuwerik’ opgestart door de Stad Bilzen. Sinds de start van dat plan vinden vogeltellingen plaats zowel tijdens het broedseizoen als in de winter. Hoewel de leeuweriken de voorbije decennia in heel Vlaanderen sterk achteruit zijn gegaan, zingt deze zangvogel in Limburg nog steeds in koor. Volgens de lokale schepen van milieu Pieter Nelissen (Trots Bilzen) is de vogel relatief sterk aanwezig in het zuidoosten van Bilzen. “Dat blijkt ook uit de voorlopige resultaten van het telwerk”, meldt hij. “Op sommige plaatsen werden dichtheden tot 25 territoria/km² waargenomen. Concreet houdt dit in dat je op sommige plaatsen nog zeven of acht leeuweriken tegelijk kan horen zingen. Vergelijk je dit met andere gelijkaardige landbouwgebieden in Vlaanderen, dan is dit relatief hoog en dus ook een belangrijke troef voor deze regio.”

Volgens de eerste analyses maakt de combinatie van het open landschap, de variatie aan teelten of gewassen en de - naar Vlaamse normen - kleinere percelen een goed leefgebied voor akkervogels, zoals de veldleeuwerik. Deze vogel maakt gemiddeld drie maal per broedseizoen een nest om voor nakomelingen te zorgen. Hiervoor is verspreid doorheen de lente en zomer telkens een geschikte nest- en foerageerplek nodig. De vogels zoeken een veilig plekje voor een nest op de grond tussen de gewassen, en voldoende gepast voedsel (insecten) om hun jongen te kunnen voeden. In een akkerlandschap met veel activiteiten is dat geen evidentie.

Oude bekenden en nieuwkomers

Nog een belangrijke indicatorsoort die iets vertelt over de kwaliteit van het gebied, is de grauwe gors. Deze vogel heeft een typisch rinkelende zang die doet denken aan het gerammel van sleutels. Deze vogel was nergens meer te horen, maar daar kwam in het voorjaar 2024 verandering in. Er werden twee territoria opgetekend in het gebied. Eén koppel kon een succesvol nest grootbrengen. De andere werd in eerste instantie uitgemaaid en kwam niet meer tot broeden. Dit zowel dankzij als ondanks de beheermaatregelen.

Ook de blauwe kiekendief overwintert in deze regio, een roofvogel die op de akkers een ideaal jachtgebied heeft om op muizen te jagen. Zeldzamer is de steppenkiekendief, die nu al voor de tweede keer opdook in de buurt van het projectgebied. Normaal gezien overwintert deze meer oostelijke soort niet bij ons. Maar de laatste jaren zijn er veranderingen in hun gedrag waargenomen, waardoor de soort in Vlaanderen af en toe opduikt.