Vroege christenen aten vis uit armoede

De vissen in vroegchristelijke afbeeldingen in catacomben zijn een symbool voor Jezus Christus. Maar uit onderzoek aan botten uit 22 willekeurig gekozen graven blijkt dat vis voor de Romeinse christenen ook een dagelijkse realiteit was. Naar schatting bestond 20 à 40 procent van het voedsel van de christenen uit riviervis.

Het nieuwe inzicht werpt een onverwacht licht op de dominantie van vis in vroegchristelijke afbeeldingen in de catacomben. Die vissen worden immers altijd gezien als symbool voor Jezus Christus, op grond van het Griekse woord voor vis, met name ichtus. In het Grieks, de taal van het Nieuwe Testament, is dat woord ook een acronym voor 'Jezus Christus, zoon van God de redder'.

Het anagram is een vondst uit de tweede eeuw, waarover de kerkvader Clemens van Alexandrië al rond het jaar 200 schrijft. En dus moet niet getwijfeld worden aan de spirituele betekenis van de vissenafbeeldingen in de catacomben, maar uit het onderzoek van Rutgers en drie Nederlandse en Belgische collega's blijkt wel dat de vroege Romeinen nog een andere band hadden met vis.

Uit isotopenonderzoek aan de botten kwamen duidelijke aanwijzingen aan het licht voor de langdurige consumptie van riviervis. Het is zeker niet zo dat de vroege christenen riviervis aten omdat dat een symbool van Christus was. Riviervis werd in die tijd in Rome beschouwd als het absolute armeluisvoedsel, in tegenstelling overigens tot zeevis.