Vorst brengt fruitbloesems minder schade toe dan verwacht

De fruitbomen in Haspengouw en andere tuinbouwstreken kregen vorige en deze week voorlopig de zwaarste nachtvorst te verduren voor dit jaar. Toch lijkt de schade aan de bloesems minder ernstig te zijn dan verwacht, blijkt uit de eerste vaststellingen door waarnemers van het Proefcentrum Fruitteelt. De vrieskou zorgt ook voor grote ongerustheid bij kiwibestelers, die alles uit de kast halen om hun planten te beschermen.

14 april 2021  – Laatste update 14 april 2021 14:12
Lees meer over:
vorstberegening-kiwibes-JeroenDeRidder-IlseHeyrmans-1250

Op dit moment kan enkel vastgesteld worden hoeveel van de bloemen bevroren zijn en dus nu al waardeloos zijn. Maar ook bloemen die de vorst overleven, kunnen in een later stadium nog uitgroeien tot verruwde of lelijke vruchten. “Of en in welke mate dat zal gebeuren, kan nu nog niet gezegd worden”, zegt directeur van PC Fruit Dany Bylemans.

Fruittelers in Haspengouw, maar ook in regio's die meestal iets meer gespaard worden zoals het Waasland en West-Vlaanderen, zijn hele nachten in de weer, onder andere met de bekende vuurpotten, om de schade zoveel mogelijk te beperken. Vaak komt de vorst in het voorjaar pas tegen de vroege ochtend opzetten.

Risico van het vak

Dat de schade toch meevalt, is onder meer te danken aan de mindere oogst die de fruitbomen vorig jaar hadden. Dit beurtjareneffect zorgt ervoor dat de bloembotten dit jaar sterker staan en ze dus minder gevoelig zijn voor de nachtvorst. Door de regenval en de relatief hoge vochtigheidsgraad is er geen schraal weer, en ook dat speelt in het voordeel. “Daarnaast is er de voorbije week weinig evolutie in de bloemen, door de koude temperaturen”, zegt de directeur van PC Fruit. “We hebben al enkele koude nachten achter de rug, waardoor er een zekere gewenning optreedt. De plant heeft dus kunnen afharden.”

We hebben al enkele koude nachten achter de rug, waardoor er een zekere gewenning optreedt. De plant heeft dus kunnen afharden

Dany Bylemans - Directeur PC Fruit

Tot en met vrijdagochtend worden ‘s nachts nog vriestemperaturen verwacht. “Het blijft dus opletten geblazen voor de fruittelers, al zou het minder koud worden”, zegt Bylemans. “Gelukkig lijken de vuurpotten afgelopen nacht hun werk gedaan te hebben, wat niet altijd het geval is.”

Deze nachtvorst is voor fruittelers een risico voor het vak, maar door de klimaatopwarming krijgen ze daar alsmaar vaker mee te maken. Nachtvorst is ook niet uitzonderlijk in deze tijd van het jaar, maar Bylemans heeft het wel over een “spijtige evolutie”: de vorst treft alsmaar vaker de fruittelers. Door de klimaatopwarming gaat het seizoen, in vergelijking met zowat dertig jaar geleden, alsmaar vroeger van start. “De bomen ‘vertrekken’ nu al drie weken vroeger dan in de jaren 80 of begin jaren 90. Die evolutie is zo helder als pompwater, en brengt deze risico’s dus met zich mee.”

vorst-knop-ijs-beregening-kiwibes-JeroenDeRidder-IlseHeyrman-1250

Slapeloze nachten voor de kiwibestelers

Ook voor de kiwibestelers zijn het zware dagen en nachten. Anders dan bij het steen- en pitfruit zijn het niet de bloemen die moeten beschermd worden. De kiwibesplant is immers veel vroeger kwetsbaar voor de vorst. Tijdens harde winters kunnen deze dormante, of “slapende” planten vorst verdragen tot -25°C en zelfs nog kouder. Maar eens dat de knoppen tevoorschijn komen worden ze gevoeliger.

“Het hangt af van jaar tot jaar en van regio tot regio maar gemiddeld zijn de knoppen vanaf half maart gevoelig voor vorst”, vertelt Filip Debersaques, hoofdlector Tuinbouw van UGent. “Eerst ontstaan donkerbruine knoppen, deze kunnen nog enkel graden vorst verdragen. Maar van zodra dat de groene, nog samengevouwen, blaadjes zichtbaar worden, zorgt zelfs de minste vorst voor veel schade als er geen maatregelen genomen worden. Op dat ogenblik zijn de bloemknoppen zelfs nog niet zichtbaar.”

vorst-schade-wateroverlast-na-beregening-Bernard_Breman-1250

Ook bij de kiwibestelers draaiden de beregeningsinstallaties de laatste nachten en ochtenden stevige overuren. De schrik zat er goed in dat het groeizaam weer van de laatste dagen van maart zorgde voor meer water in de cellen die daardoor ook mogelijk sneller zouden kunnen bevriezen. Om de knoppen te beschermen was er heel wat water nodig. Maar dat zorgde dan weer voor grote plassen op een aantal plaatsen in de aanplanting. “Deze natte omstandigheden baren ook extra zorgen”, weet Debersaques. “Kiwibesplanten houden immers absoluut niet van natte voeten. Het is dan ook niet ondenkbeeldig dat dit water, zeker bij de zwaardere gronden nog bijkomende (wortel)problemen kan opleveren.”

Om deze problemen te vermijden willen telers ook niet te vroeg starten met de beregening, ook is het niet economisch, noch ecologisch. "Maar onze kiwibestelers zijn vaklui, tot op heden lukt de vorstbestrijding bij kiwibes vrij goed en zijn de verwachte opbrengstverliezen eerder beperkt", besluit Debersaques.

Bron: Belga / Eigen verslaggeving

Gerelateerde artikels

Er zijn :newsItemCount nieuwe artikels sinds jouw laatste bezoek