Vogelgriep in Europa stabiel, situatie buiten EU ontvlambaar
nieuwsDe EU rapporteert het laagste aantal gevallen van vogelgriep sinds 2019-2020 bij wilde vogels. Buiten Europa lijkt de situatie echter bergaf te gaan. In de VS krijgen ze nog steeds af te rekenen met uitbraken bij zowel pluimvee als melkkoeien. En Australië kampt met een eiertekort nadat verschillende grote legkipboerderijen werden geruimd waardoor zelfs hamburgerketen McDonalds maatregelen moest nemen.
Europa
Het aantal vaststellingen van vogelgriep bij pluimvee en vogels, die in het wild leven, is op het laagste peil in Europa sinds 2019-2020. Dat blijkt uit een recent verslag van de Europese Autoriteit voor voedselveiligheid (EFSA). Vogelgriep of aviaire influenza is een besmettelijke virale ziekte die vooral bij vogels voorkomt. De virusziekte (H5N1) werd voor het eerst geïdentificeerd bij pluimvee in Zuid-China en Hongkong in 1996 en heeft zich nadien via wilde vogels verder verspreid naar andere continenten. Vandaag blijft vogelgriep wereldwijd een reële bedreiging voor wilde vogels, de pluimveesector en de volksgezondheid. Het virus werd in Europa tussen 16 maart tot 14 juni 42 keer gerapporteerd bij zowel gedomesticeerde als bij wilde vogels en dat in 13 verschillende landen. In 15 gevallen ging het om boerderijen in Hongarije en Bulgarije. De 27 andere uitbraken van vogelgriep deden zich onder wilde vogels voor.
Het griepvirus kent verschillende subtypen waarbij de meeste virussen van de milde variant zijn. Bij de laag pathogene virussen zullen dieren dan niet of nauwelijks ziekteverschijnselen tonen. Laag pathogene virussen van het type H5 of H7 kunnen echter muteren tot een zeer ziekmakende tot dodelijke variant: de hoog pathogene vogelgriep. Die virusvarianten zorgden wereldwijd al voor massale vogelsterfte en aanzienlijke economische schade in de pluimveesector.
De laatste vogelgriep uitbraak in België dateert van 29 december 2023 waardoor ons land van de Wereldorganisatie voor Diergezondheid (WOAH) in maart 2024 opnieuw de ziektevrij status van hoog pathogene vogelgriep kreeg. Uitbraken van het vogelgriepvirus bij wilde vogels werden in Duitsland al eerder vastgesteld, maar onderzoekers detecteerden eind juni een zeldzame hoog pathogene variant type H7N5 bij een pluimveehouderij in het westen van het land, vlak bij de Nederlandse grens. Het zou gaan om de allereerste uitbraak van het H7N5-type, volgens WOAH. Of het beperkt aantal uitbraken in de Europese Unie zal standhouden is dus nog maar de vraag.
Buiten de EU
Vogelgriepuitbraken buiten Europa woeden het hardste in de VS en Australië. In het zuidoosten van Australië werd een tiental grote legkippenbedrijven geruimd nadat vogelgriep (type H7) werd vastgesteld. Hierdoor is een schaarste van eieren ontstaan op de markt waardoor onder meer McDonalds zijn openingsuren aanpast omwille van toeleveringsproblemen.
In Noord-Amerika wordt het virus (H5N1) bij pluimvee, maar ook bij melkvee vastgesteld. Wetenschappers hebben een nieuw genotype (B3.13) van het virus gedetecteerd bij meer dan 130 melkveekuddes in 12 verschillende staten. Het rapport van EFSA stelt dat in de melk van besmette koeien met hoog pathogene vogelgriep een hoge lading virus werd gedetecteerd. Nieuwe bevindingen wijzen erop dat tijdens het melkproces een virusoverdracht kan plaatsvinden tussen koeien en van koe op mens.
In de VS werden ook al meldingen gedaan van mensen die besmet zijn met het virus. Volgens de laatste gegevens van het Amerikaans Centra voor Ziektebestrijding en -preventie (CDC) zouden vier Amerikanen besmet zijn geraakt met H5-vogelgriep in verband met uitbraak bij melkkoeien. EFSA rapporteert wereldwijd 14 nieuwe besmettingen bij mensen met het vogelgriepvirus tussen 13 maart en 20 juni 2024. De meerderheid mensen die besmet geraakten kwamen in contact met besmette dieren. De Europese Autoriteit voor voedselveiligheid benadrukt dat besmettingen bij mensen “zeldzaam” zijn en dat er tot hiertoe geen virusoverdracht tussen mensen onderling werd vastgesteld.
Virusmutatie
Internationale organisaties als de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) en de Wereldorganisatie voor Diergezondheid (WOAH) monitoren de globale verspreiding van vogelgriep. Omdat vogelgriepvirussen snel muteren bestaat de vrees dat er een nieuwe variant zal ontwikkelen die resistent is tegen bestaande vaccins en moelijker te detecteren zijn met standaardtests. Experten maken zich zorgen over het toenemend aantal zoogdieren dat besmet raakt met vogelgriep. Ze vrezen voor sterkere circulatie en mutatie van het virus, waardoor het uiteindelijk ook van mens tot mens zou kunnen overgaan. Europa reserveerde onlangs 40 miljoen dosissen van een vaccin tegen vogelgriep voor mensen “in geval van nood”. Het gaat om vaccinaties voor risicogroepen. Finland is intussen gestart met het vaccineren van mensen die risico lopen op een besmetting met vogelgriep (H5N1).
Bron: Eigen berichtgeving
