Striktere regels rond werfwater moeten verspilling tegengaan

Niemand weet exact hoeveel bemalingswater er in de riolering belandt in Vlaanderen, maar het is wel degelijk een zeer significante hoeveelheid water tot mogelijk enkele tientallen miljoenen m³ water per jaar. Dat blijkt uit een analyse van de Vrije Universiteit Brussel in het kader van het project Herbronnen van Vlaanderen Circulair.

Volgens Demir veroorzaken bouwwerven nog te vaak onnodig een daling van het grondwaterpeil en laten ze nog te veel water rechtstreeks wegvloeien in de riolering, ook als er alternatieven voorhanden zijn. "De voorbije zomers hebben duidelijk gemaakt dat onze grondwatervoorraad niet onuitputtelijk is. We moeten zoveel mogelijk water zinvol gebruiken. Zowat 90 procent van het grondwater dat opgepompt wordt op bouwwerven belandt rechtstreeks in de riolering. Dat is natuurlijk zonde, want dat water zijn we kwijt", stelt de minister.

Demir beklemtoont dat verschillende lokale besturen en aannemers hun verantwoordelijkheid al opnemen, maar er is volgens haar nog verbetering mogelijk. De nieuwe milieuwetgeving voorziet dat een bemaling pas vergund kan worden als ze echt noodzakelijk is om de werken te kunnen uitvoeren of nutsvoorzieningen aan te leggen. Is die noodzaak er niet of is die niet aangetoond, dan volgt er geen vergunning.

Is die (tijdelijke) noodzaak aangetoond, dan moet het onttrokken volume bemalingswater maximaal beperkt worden. Ook dit moet aangetoond worden bij de aanvraag van de vergunning.

Het water dat toch opgepompt wordt, moet terug in de grond gebracht worden via retourputten, infiltratieputten, infiltratiebekkens of infiltratiegrachten op of naast de bouwwerf. Dat was voorheen al zo. Maar ook als dat technisch of praktisch niet kan, zal het weldra niet zomaar toegelaten zijn om het water zomaar te lozen in de riolering.

Focus op hergebruik

De regelgeving zet ook in op het hergebruik van het bemalingswater, voor zover er geen indicaties zijn dat het bemalingswater potentieel verontreinigd is. Zo kunnen aannemers bijvoorbeeld aftappunten inrichten en zouden buurtbewoners, landbouwers of gemeentelijke groendiensten dat water kunnen hergebruiken. 

Pas als dat niet mogelijk is, moet het bemalingswater afgeleid worden naar de dichtstbijzijnde waterloop of, in het geval er een gescheiden riolering aanwezig is, naar de regenweerafvoer. Lozen van water in de riolering wordt onder meer verboden wanneer er een bereikbaar oppervlaktewater of hemelwaterafvoer is binnen 200 meter van de werf.

Handhaving

Demir benadrukt tot slot dat handhaving van de nieuwe regels cruciaal wordt. Een veralgemening van de voorafmeldingsplicht door de boorbedrijven naar al  hun werkzaamheden wordt daarom nu ingeschreven. De uitrol van een GPS-traceringssysteem op boortoestellen wordt verplicht vanaf 2025. Deze beide maatregelen moeten toelaten om de handhaving in de toekomst efficiënter te laten verlopen. 

De Vlaamse regering had de strengere regels vorig jaar al goedgekeurd, maar ze moesten nog een aanmeldingsprocedure doorlopen bij de Europese Commissie en een adviesronde bij de Raad van State. Dat is nu achter de rug. "De regels gaan in zodra het Belgisch Staatsblad ze publiceert, maar lokale besturen en bouwheren moeten zeker niet op deze regels wachten om actie te ondernemen", besluit Demir.