"Relatie mens en dier is dubbelzinnig en inconsequent"

Mensen zijn inconsequent in hun omgang met dieren. Enerzijds vertroetelen ze hun huisdieren en nemen ze het op voor kwetsbare, ‘aaibare’ wezens, anderzijds eten ze massaal veel vlees van dieren en weten ze niet wat te denken over dierproeven voor medicijnen. Dat schrijft de Amerikaanse psycholoog en auteur Hal Herzog in zijn boek ‘We aaien ze, we haten ze, we eten ze’.

Herzog bestudeerde de relatie tussen mens en dier en ontdekte daarbij veel tegenstrijdige houdingen. Miljoenen mensen hebben een huisdier dat ze vertroetelen, maar tegelijkertijd eten ze massaal veel vlees. Bovendien hebben veel mensen een negatieve houding ten opzichte van diersoorten die er minder lief of aaibaar uitzien, zoals spinnen, slangen en ratten. Dat laatste wordt door Herzog verklaard door een ‘snoezigheidsrespons’, waarbij we instinctief een voorkeur hebben voor alles wat op een mensenbaby lijkt.

In sommige omstandigheden blijken mensen zelfs het welzijn van dieren boven dat van hun soortgenoten te plaatsten. “De nazi’s bijvoorbeeld”, luidt het in De Morgen, “namen diervriendelijke maatregelen terwijl ze talloze mensen de dood injoegen”. Ook wat dierproeven betreft reageren mensen vaak dubbelzinnig. Zo protesteren ze tegen wetenschappelijk proeven op muizen voor de ontwikkeling van medicijnen, maar plaatsen ze zelf een val of muizengif wanneer ze een muis in tuin of keuken waarnemen. Daarenboven zijn mensen in het eten van dieren niet consequent, luidt het nog in het boek. “Mensen eten geen dieren die ze verafschuwen en geen dieren waar ze van houden”, besluit Herzog. Zo wordt in het Westen door de meeste mensen vlees van ratten noch van honden geconsumeerd.

Herzog relativeert in het boek ten slotte het succes van het vegetarisme en stelt kritische vragen bij enkele eisen van dierenactivisten. We blijven immers massaal vlees eten en kennen nog steeds geen antwoord op de vraag of het verantwoord is om dierproeven uit te voeren voor vaccins waarmee we mensenlevens kunnen redden. “Wanneer mensen besluiten dieren serieus te nemen, bijvoorbeeld door ze een aantal fundamentele rechten tot te kennen, heeft dat grote consequenties voor onze manier van leven.” Toch bestempelt hij de toegenomen aandacht voor het leed dat mensen dieren aandoen, als een teken van beschaving.