Nederlanders houden beloftevolle stalproeven vogelgriepvaccin

De vaccins werden in september 2023 op de proef gesteld. 1.800 eendagskuikens werden ermee behandeld. Acht weken na vaccinatie blijkt dat het middel effectief was tegen infectie met het virus. De Nederlandse landbouwminister Piet Adema reageert opgetogen. “Vogelgriep is een verschrikkelijke ziekte bij vogels, zowel pluimvee als wilde vogels. Ook pluimveehouders worden hard getroffen door vogelgriep”, stelt hij in een mededeling. “Ik ben daarom blij met dit positieve testresultaat, waardoor we weer een stap verder zijn in het vaccinatietraject, met grootschalige vaccinatie als einddoel. Vaccinatie is een belangrijk hulpmiddel om besmettingen van vogelgriep bij gehouden pluimvee terug te dringen.”

Labo versus veld

Dat de vaccins beloftevol waren, bleek al uit eerder onderzoek in het laboratorium bij Wageningen Bioveterinary Research (WBVR). Maar omdat de effectiviteit van een vaccin anders kan zijn in een pluimveestal dan in een laboratorium, was het nodig om de proef op de som te brengen in de praktijk. De twee vaccins werden op twee legbedrijven getest door de onderzoekers van Wageningen University & Research (WUR), Royal GD (Gezondheidsdienst voor Dieren) en de Faculteit Diergeneeskunde van de Universiteit Utrecht.

Om zeker te zijn dat de vaccins een schild vormen tegen hoogpathogene vogelgriep, werden tijdens de veldproef op verschillende momenten transmissieproeven gedaan. Concreet betekent dit dat een aantal kippen uit de stal werden gehaald om bloot te stellen aan het virus. Uit deze eerste transmissieproef blijkt nu dus dat infectie is voorkomen.

Eén gezonde lente maakt de zomer natuurlijk niet. Daarom worden er het komende anderhalf jaar nog meer transmissieproeven uitgevoerd, om de effectiviteit van de vaccins gedurende de volledige legperiode te onderzoeken.

Vaccinatiecampagne in voorbereiding

Maar met deze eerste beloftevolle resultaten, werkt het kabinet aan de voorbereiding van een grootschalige vaccinatiecampagne. Deze moet volgens de regering wel rekening houden met de volksgezondheid en het dierenwelzijn. Daarom is voor een stapsgewijze benadering gekozen, met als volgende stap een pilootproject waarbij het pluimvee op meerdere bedrijven gevaccineerd zal worden. LNV wil de pilot uitvoeren met een vaccin dat op de Europese markt is toegelaten. De verwachting is dat men hier na de zomer mee start.

Tijdens de proef zal ook veel aandacht zijn voor de mogelijk negatieve effecten van vaccinatie op de handel in pluimveeproducten en met de implementatie van het surveillanceprogramma. Zoals de naam het zegt moet dit programma de actuele toestand op de pluimveebedrijven nauw opvolgen. Bij een eventuele besmetting, wat ondanks vaccinatie nog altijd kan gebeuren, moet dit zo snel mogelijk worden opgespoord. Zo wordt de kans dat virus blijft circuleren zo klein mogelijk gemaakt.