Levend Erfgoedhoven zijn genenpool van oude veerassen

Het Steunpunt Levend Erfgoed, dat al meer dan 25 jaar ijvert voor het behoud van oude dierenrassen, omringt zich met een netwerk van partners: de Levend Erfgoedhoven. Het nieuwe label is weggelegd voor hoeves waar er oude Belgische rassen gehouden of gekweekt worden. Door Jan Martens van het Steunpunt werd het eerste erkenningsschild onthuld in Zoutleeuw, bij Rudy en echtgenote Geert die Hof ter Hoeven opknapten en uitbouwden als natuurproject en vakantiewoning. De dieren waar zij mee kweken, zijn Mergellandschapen, Blauw van Ham, Steenkonijn, Goudbrakel, Gele van Haspengouw en Vlaamse gans.
25 september 2019  – Laatste update 4 april 2020 15:49
Lees meer over:

Het Steunpunt Levend Erfgoed, dat al meer dan 25 jaar ijvert voor het behoud van oude dierenrassen, omringt zich met een netwerk van partners: de Levend Erfgoedhoven. Het nieuwe label is weggelegd voor hoeves waar er oude Belgische rassen gehouden of gekweekt worden. Door Jan Martens van het Steunpunt werd het eerste erkenningsschild onthuld in Zoutleeuw, bij Rudy en echtgenote Geert die Hof ter Hoeven opknapten en uitbouwden als natuurproject en vakantiewoning. De dieren waar zij mee kweken, zijn Mergellandschapen, Blauw van Ham, Steenkonijn, Goudbrakel, Gele van Haspengouw en Vlaamse gans.

Veel oude rassen van gedomesticeerde dieren die vroeger op de boerderij gehouden werden, zijn zeldzaam geworden. Een aantal stierven reeds uit. Zonde, vindt het Steunpunt Levend Erfgoed. In de moderne landbouw hebben ze geen plaats meer omdat bedrijven veelal gespecialiseerd zijn in één productietak, en dat vraagt om hoogproductieve dieren. Dat verklaart bijvoorbeeld waarom het dubbeldoeltype bij rundvee (koeien die gehouden worden voor hun melk én voor hun vlees, nvdr.) onder druk staat. Al zijn er landbouwers, oude maar ook jonge, die hun bedrijfsvoering afstemmen op de voordelen van oude rassen zoals het Kempens rund en het wit-blauw dubbeldoeltype. Eerder dit jaar hielden twee van hen een vurig pleidooi voor streekeigen rassen op VILT.be.

Vandaag zijn het vooral hobbyhouders die de oude rassen van boerderij- en neerhofdieren in stand houden. Zij verenigen zich in het Steunpunt Levend Erfgoed (SLE) dat het levend erfgoed onder de aandacht houdt, onder meer met het ledenblad ‘de Ark’ en met een jaarlijkse levenderfgoedexpo in het provinciaal domein Puyenbroeck in Wachtebeke. De eigen acties en inspanningen krijgen nu een passend uithangbord: het Levend Erfgoedhoflabel. “Een label dat als eerste doel heeft de authentieke zeldzame rassen op een duurzame manier in stand te houden”, zegt SLE-voorzitter Jan Martens. “Erkende erfgoedhoven zijn een voorbeeld van hoe lokale rassen gehouden, bewaard en/of getoond kunnen worden."

Deze week worden de eerste labels uitgereikt aan de uitbaters van erfgoedhoven die ambassadeurs willen zijn van de oude rassen. De primeur was weggelegd voor Rudy Collaer en Geert(rui) Palmen uit Zoutleeuw. Zij verhuisden vijf jaar geleden naar Zoutleeuw en renoveerden er Hof ter Hoeven, een kleine vierkantshoeve waar het nu aangenaam vertoeven is voor mens en dier. Dat erfgoed hier een grote rol speelt, kan je zien aan de inrichting van de hoeve, waar oude landbouwwerktuigen een plek kregen. De keuken staat in de schaduw van een gevelserre waar druiven groeien met een formaat dat doet denken aan de vruchten van professionele kweek die je alleen nog in Overijse vindt. Het levend erfgoed scharrelt in het kippenhok (met een halve hectare vrije uitloop!) en graast in de weilanden rond de hoeve. Rudy en Geert tonen hun kudde Mergellandschapen. Erg fier zijn ze ook op hun konijnen van het ras Blauw van Ham, met een prachtige pelskleur die door de naam verraden wordt.

Op Hof ter Hoeven vind je ook het Steenkonijn, fiere kippen van edel klinkende rassen als Goudbrakel, Gele van Haspengouw en Vlaanderense koekoek, Vlaamse gans, Dendermondse eend, enz. Rond de hoeve ondersteunen de uitbaters de natuur door extensief weilandbeheer en de instandhouding van poelen. “Dat gedomesticeerde dieren en natuur hand in hand kunnen gaan, zie je hier ook aan de vele zwaluwnestjes”, zegt Jan Martens. Rudy telde er 11, waarin een 50-tal jonge zwaluwen opgroeiden. Samen met zijn echtgenote beleeft hij plezier aan het hobbymatig houden van dieren, het behoud van natuurwaarden rond de hoeve en van dat alles de gasten in de vakantiewoning laten meegenieten.

Iedere burger en organisatie die dieren van lokale inheemse rassen fokt of houdt, kan het Erfgoedhoflabel aanvragen. “Zo kan er in Vlaanderen een netwerk van genenpoolen groeien waar inheemse rassen worden gehouden. Dat is belangrijk, bijvoorbeeld om bij het uitbreken van een dierziekte aan ‘damage control’ te kunnen doen want we hebben het hier over heel kleine en bedreigde bestanden. Een snel overzicht van ‘wat waar zit’, is daarom belangrijk”, aldus Martens. De erkenning is vijf jaar geldig, en partner- en locatiegebonden. Na de ondertekening van een samenwerkingscharter hangt het Steunpunt, net zoals bij Hof ter Hoeven, het erkenningsschild aan de muur. Daarop staat een QR-code die rechtstreeks verbindt met de webpagina van het betrokken erfgoedhof op de website van SLE. Woensdag kreeg een tweede Erfgoedhof in Zwevezele (West-Vlaanderen) het label en bijbehorende schild.

Wanneer er een gans netwerk van Levend Erfgoedhoven is uitgebouwd, dan wordt het voor derden eenvoudiger om in hun eigen werking aandacht te hebben voor of steun te verlenen aan lokale dierenrassen. Martens geeft het voorbeeld van een natuurbeheerder die via een herder of landbouwer streekeigen schapen- of runderrassen inzet voor natuurbegrazing, of een beenhouwer die zich onderscheidt door het aanbieden van vlees van authentieke rassen. “Op die manier kunnen de producten van een Levend Erfgoedhof (vlees maar bijvoorbeeld ook kaas of ijs gemaakt van melk van oude geitenrassen) gepromoot worden. Het Steunpunt Levend Erfgoed belooft zowel de Erfgoedhoven als de promotoren de nodige ondersteuning.

Gerelateerde artikels

Er zijn :newsItemCount nieuwe artikels sinds jouw laatste bezoek