Konijnenkwekers dit jaar in het rood door vaste contracten

Kerst is traditioneel een periode dat de vraag naar konijnen piekt. “Maar we zien traditioneel al een stijging van de vraag vanaf september”, vertelt Luc Buyens, konijnenkweker uit Lichtaart. Het Vlaamse aanbod is in deze periode niet meer afdoende om aan de vraag te voldoen. Ons land is naar schatting voor 20 procent zelfvoorzienend en Buyens schat het aantal overgebleven konijnentelers op 10 en de gemiddelde leeftijd achter in de vijftig. Door de stikstofplannen en ook de nieuwe huisvestingsplicht voor voedsters vanaf 2025 zal dat aantal volgens hem verder terugvallen. Vorig jaar luidde slachterij Lonki al de noodklok over de toekomst van de konijnenhouderij in Vlaanderen.

Ook het voorbije jaar doet potentiële opvolgers nog eens achter de oren krabben. “De konijnentelers hebben een slecht jaar achter de rug”, vertelt Yves De Bie, die in Minderhout zo’n 20.000 konijnen kweekt en met zijn 46 jaar tot de jongere kwekers behoort. Hij vertelt dat de kosten sterk gestegen zijn, terwijl de opbrengsten constant bleven. “Dit jaar ben ik daardoor niet uit de kosten geraakt. Het is te hopen dat vorig jaar beter zal verlopen.”

De constante afzetprijzen hebben alles te maken met de jaarcontracten waarmee in de sector gewerkt wordt. “Hierdoor weten kwekers zich gegarandeerd van afzet in de zomer als de vraag laag ligt en hebben slachterijen leverzekerheid in de winter”, legt Buyens het mechanisme uit. Deze contracten worden kort na het nieuwjaar afgesloten.

Slachterijen volharden in jaarcontracten

Buyens geeft aan dat de kwekers in de loop van het jaar bij de slachterijen hebben geprobeerd de contracten open te breken, maar dat de meesten daar niet in geslaagd zijn. Dat kan ook veel te maken hebben met de afzetmarkt van de slachterijen. Het gros van het eindproduct gaat naar de Belgische supermarkten die onderling in een flinke concurrentiestrijd verwikkeld zijn en daardoor weinig geneigd zijn prijsstijgingen toe te laten. Vlaanderen telt twee konijnenslachterijen: Lonki in Temse en Van Assche in Deinze. Hier worden ook konijnen uit Nederland geslacht.

De vaste contracten hebben ertoe geleid dat sommige konijnenkwekers dit jaar rode cijfers hebben gedraaid. “De financiële situatie verschilt per bedrijf en de bedrijven die hun gebouwen al hebben afgelost, hebben het misschien iets makkelijker”, nuanceert Buyens die beaamt dat de kostenstijgingen flink hebben geknaagd aan de marges van elke konijnenhouder in Vlaanderen.

Voor volgend jaar hebben de konijnenkwekers alle hoop gevestigd op de nieuwe contractonderhandelingen. Buyens verwacht moeilijke onderhandelingen met de slachterijen, die elkaar ook nog eens beconcurreren naar de retail toe. Doordat de kosten met zo’n 15 procent gestegen zijn, moeten de konijnenhouders er 40 tot 50 cent bijkrijgen.

Prijs koppelen aan voederkosten

In voorgesprekken zouden slachterijen al hebben laten doorschemeren iets aan de prijs te willen doen en mogelijk zal deze prijs aan de voederkosten gekoppeld worden. “Als dat maar niet resulteert in een prijsdaling als de voederprijzen dalen. Wij hebben dit jaar de kostenstijging immers zelf gedragen en hebben nog putten te vullen”, aldus Buyens.

Zelf heeft de konijnenhouder nog vier jaar te gaan tot zijn pensioen. Lange tijd zag het ernaaruit dat een werknemer het bedrijf zou overnemen. “Maar deze is door de stikstofplannen van de Vlaamse overheid van gedachten veranderd. Alhoewel de konijnenhouderij niet afzonderlijk genoemd wordt in de stikstofplannen, lijkt bedrijfsuitbreiding een moeilijk verhaal. En naar de toekomst toe is bedrijfsuitbreiding vaak wel nodig om rendabel te blijven", besluit de boer. Buyens heeft tussen de 20.000 en 25.000 konijnen op zijn bedrijf rondlopen waarvan 1.400 voedsters.