Effluentoverschot door nat weer: "nu actie nodig"
nieuwsZowel alle landbouworganisaties, als de Begeleidingsdienst voor Betere Bodem en Waterkwaliteit (B3W) en de Vlaamse Landmaatschappij (VLM) roepen landbouwers op om nu actie te ondernemen tegen het overschot aan effluent en niet te wachten tot het najaar om opslag te zoeken, of effluent uit te rijden waar dat kan. Alle partijen erkennen de problematiek en geven enkele tips om deze winter problemen te vermijden.
De landbouwogranisaties vroegen aan de VLM om samen te zoeken naar mogelijkheden om het teveel aan effluent en mest, dat door de natte weersomstandigheden is ontstaan, weg te werken en de situatie op het terrein de komende weken nauwgezet op te volgen. Effluent is een restproduct dat vrijkomt uit mestverwerking en in bassins wordt opgeslagen. Het bevat kalium, maar ook een lage hoeveelheid stikstof. Wanneer die bassins vol zijn en niet tijdig worden geleegd, dreigt de mestverwerking stil te vallen. Daardoor kunnen landbouwers in de problemen geraken omdat ze geen mest meer naar de mestverwerking kunnen brengen.
Door de natte weersomstandigheden van de laatste maanden zijn de opslagen met effluent nog sterk gevuld. Uit cijfers van VLM blijkt dat in de eerste helft van 2024 aanzienlijk minder effluent is uitgereden. Terwijl er vorig jaar 1,4 miljoen ton werd uitgereden, werd in diezelfde periode dit jaar slechts 0,9 miljoen ton uitgereden. Boerenbond, ABS, Groene Kring, vzw De Mestverwerkers, B3W en VLM roepen iedere landbouwer op om te bekijken of het gebruik van effluent op hun percelen dit jaar een meerwaarde kan bieden. Daarbij vragen ze de landbouwers ook nadrukkelijk om enkel effluent te gebruiken binnen de mogelijkheden van de mestwetgeving.
Opties en tips
Tot en met 31 augustus mag er nog effluent uitgereden worden op grasland, en tot aan de oogst van de hoofdteelt mag er ook uitgereden worden op akkerland. Er zijn wel uitzonderingen voorzien voor nateelten, specifieke teelten of vanggewassen. De mogelijkheden voor de rest van het jaar staan beschreven op de VLM-website. “Bemest wel altijd in functie van de gewasbehoefte”, klinkt het verder. “De bemestingswaarde van effluent is afhankelijk van verschillende factoren, zoals het tijdstip van toediening, het bodemtype en de teelt. Sommige teelten hebben meer behoefte aan kalium dan andere.”
Ook de samenstelling van effluent kan sterk verschillen. “Een analyse van het product is dan ook een vereiste om te kunnen bemesten in functie van gewasbehoefte”, aldus VLM. “Maak gebruik van een bemestingsadvies en beperk de toegediende hoeveelheid tot wat de gewassen echt nodig hebben. Beperk in elk geval de toegediende hoeveelheid tot maximum 50 ton effluent per hectare.”
In principe kan effluent worden toegepast in alle teelten, al wijst VLM op het hoge natriumgehalte van effluent. Gewassen zoals peulvruchten, wortelen en uien zijn sterk zoutgevoelig. Zouten kunnen ook uitspoelen naar het oppervlakte- en grondwater. VLM raadt landbouwers daarom aan om bij de dosering zeker rekening te houden met de zoutgevoeligheid van de teelt, effluent bevat immers een hoog natriumgehalte.
“Effluent biedt ook voordelen om mest verdund toe te dienen op grasland”, aldus VLM. “Doordat er op gemaaid grasland veel kalium wordt afgevoerd is de kaliumbehoefte er hoog. Effluent kan deze behoefte invullen en zo zorgen voor een besparing aan kalium-kunstmest. Maar wees opgelet bij graasweides, luxeconsumptie van kalium kan de magnesiumopname beperken, wat kan leiden tot kopziekte.”
Extra opslagcapaciteit zoeken
Wat als effluent uitrijden niet tot de mogelijkheden behoort? “Dan kan er gezocht worden naar extra opslagcapaciteit”, geeft VLM mee. Dat kan zowel bij collega-landbouwers, verzamelpunten of stoppende bedrijven die hun opslag tijdelijk ter beschikking kunnen stellen. Die moeten wel geregistreerd zijn bij de Mestbank en in goede staat zijn om lekkages te voorkomen. Nog een alternatief is het gebruik van mestzakken of containers.
Bron: Eigen berichtgeving
