Conceptkip van morgen kan trage of snelle groeier zijn

Naar Nederlands voorbeeld wordt er in Vlaanderen gewerkt aan het uit de grond stampen van een keten voor ‘andere kip’. Koop je eieren, dan kan je in het winkelrek kiezen tussen eieren van hennen uit verschillende huisvestingsvormen. Staat er braadkip op het menu, dan is de keuze beperkter. De Landsbond zoekt momenteel samen met Inagro, ILVO, Universiteit Gent en Proefbedrijf Pluimveehouderij uit of er tussen de traditionele vleeskip en de biokip nog ruimte is op de markt voor wat anders. Tijdens twee denktanks bogen pluimveehouders en andere ketenactoren zich mee over de verwachtingen van de consument. In een derde sessie klopten ze af op twee ‘conceptkippen’, waarvan één traag groeiend ras en allebei met een aangepaste huisvesting.

Op 14 maart trekken de projectpartners die bezig zijn met het uitbouwen van een keten voor een ander type vleeskip naar Nederland. Daar bezoeken ze twee braadkippenstallen van producenten die zich met een conceptkip proberen te onderscheiden op de markt. De randvoorwaarden op de Vlaamse markt zijn al onderzocht. Tijdens een eerste denktank identificeerden de deelnemers de eisen en verwachtingen waaraan het pluimveebedrijf en de toeleverende actoren moeten voldoen om de ideale ‘andere kip’ te produceren.

Buitenloop is een criterium waar de consument waarde aan hecht, maar verschillende factoren bemoeilijken de vrije uitloop van vleeskippen. Denk bijvoorbeeld aan de beperkte beschikbare ruimte in Vlaanderen, ziekteproblematiek als wormen, salmonella en vogelgriep, puntvervuiling van de bodem door mest aan het begin van de uitloopweide, enz. Ook de beperkte levensduur van vleeskippen bemoeilijkt vrije uitloop, omdat de slachtleeftijd bijna gelijk is aan de leeftijd waarop de kip voor het eerst buiten kan. “De consument duidelijk informeren over de voor- en nadelen van vrije uitloop is dus belangrijk”, concluderen de projectpartners. “Een wintertuin waarin kippen zich in de buitenlucht bevinden, op een vaste vloer en onder een afdak lijkt een interessante compromis.”

Op vlak van dierenwelzijn is de uitdaging om extra inspanningen te verzoenen met een rendabele bedrijfsvoering. De kuikentjes uit het ei laten komen in de stal in plaats van de broeierij is een interessante denkpiste, omdat het transport de eendagskuikens mogelijk stress bezorgt. Daarnaast kan daglicht in de stal bijdragen aan de perceptie rond dierenwelzijn, ook al is de invloed op prestaties niet eenduidig. Om natuurlijk gedrag en pootgezondheid te stimuleren, kunnen pluimveehouders de bezettingsdichtheid optimaliseren en verrijkings- en afleidingsmateriaal voorzien.

In de denktanks werd gesteld dat een kip een omnivoor is, maar dat puur plantaardig voeder aanvaardbaar is. Pistes voor het verduurzamen van de voedersamenstelling zijn: alternatieve eiwitbronnen, lokale grondstoffen, minder soja, ggo-vrije voeders of biologische voeders. Daar hoorde de kanttekening bij dat de optimale voederconversie niet uit het oog verloren mag worden. Als echt belangrijk voor de consument wordt een lage CO2-voetafdruk van kip genoemd, evenals meer klassieke consumenteneisen omtrent smaak en mals vlees. De keuze van het type kip kan daaraan bijdragen. In de denktank werd gesteld dat het ook belangrijk is om consumenten een duidelijk beeld te geven over de kweek van kippen.

Tijdens de tweede denktank werd gesteld dat kip een goed imago heeft. In de korf vlees, vis, gevogelte en vleesvervangers neemt het belang van kip toe. Prijs blijft een belangrijk aankoopcriterium, maar uit een rondvraag bij 100 Vlamingen blijkt dat consumenten bereid zijn om een meerprijs van 0,8 tot 1 euro per kilogram te betalen voor een meerwaardekip. Hoe die kip er dan precies moet uitzien, daar hebben ook retailers nog geen klaar zicht op. Gezondheid, duurzaamheid en dierenwelzijn spelen mogelijks een belangrijke rol, maar de grootwarenhuizen ervaren dat de waarde van elke individuele factor wijzigt volgens de berichtgeving in de media. Een goed verhaal is dus ook belangrijk om een nieuw product in de markt te zetten.

Op basis van alle bevindingen en rekening houdend met het huidige aanbod op de markt werden twee concrete concepten uitgedacht in de derde denktank. De deelnemers beslisten om in te zetten op een concept dat zich specifiek toelegt op smaak en dierenwelzijn en een tweede concept dat inspeelt op de impact van de kweek op het milieu. Conceptkip nummer één groeit traag, heeft meer ruimte in de stal en voorzieningen als strobalen en zitstokken. Extra aandacht gaat naar welzijn en gezondheid. Een rendabiliteitsstudie moet uitwijzen of er een wintertuin geïnstalleerd kan worden. Conceptkip twee geniet van hetzelfde extra ‘comfort’ in de stal, maar is een traditioneel ras dat in zes weken uitgroeit tot een forse braadkip. Naar de consument toe zal benadrukt worden dat ze geboren, gekweekt en geslacht is in België zodat de afstanden tussen broeierij, kwekerij en slachthuis minimaal zijn.