BBL: "Rekenfout haalt biobrandstofbeleid onderuit"

Een rapport van de wetenschappelijke raad van het Europees milieuagentschap (EEA) legt een bom onder het overheidsbeleid rond biomassa en biobrandstoffen. "Het potentieel van bio-energie als oplossing voor het klimaatprobleem is volgens de wetenschappers een stuk kleiner dan beleidskringen veronderstellen", zegt Mathias Bienstman van Bond Beter Leefmilieu (BBL).

Het document zegt dat de Europese Unie door een rekenfout ervan uitgaat dat bio-energie CO2-neutraal is. Dat is niet het geval, stellen de wetenschappers van European Environment Agency vast: bij de verbranding van biomassa en biobrandstoffen komt er wel degelijk CO2 vrij en die moet meegenomen worden in de berekeningen.

"Het rapport gepubliceerd door het milieuagentschap van de Europese commissie kan verstrekkende gevolgen hebben op het klimaatbeleid en de vooropgestelde mix van hernieuwbare energie bronnen", meent Bond Beter Leefmilieu. "Door de rekenfout subsidieert het huidige beleid mogelijk de klimaatverandering en de honger in de wereld, in plaats van ze tegen te gaan", verklaart expert Mathias Bienstman.

In de Europese wetgeving wordt biomassa voor elektriciteitsopwekking en biobrandstoffen voor transport bestempeld als 'nul emissie' of 'CO2-neutraal'. Die fout heeft "enorme gevolgen voor het leefmilieu", aldus het rapport. Bij de verbranding van bijvoorbeeld een ton kurkdroog hout komt er 1,8 ton CO2 vrij. Maar de broeikasgassen die bij de verbranding van biomassa vrijkomen worden door EU-richtlijnen niet meegeteld. De boom heeft die CO2 ook ooit uit de atmosfeer opgenomen, luidt de redenering. De wetenschappelijke raad van het Europees milieuagentschap wijst er nu op dat zo een uitgangspunt fout is.

Ze gaat immers voorbij aan de normale gang van zaken: op de grond waar nu biomassa geteeld wordt, zouden anders planten groeien die niet verbrand worden. In veel gevallen zouden die planten CO2 gedurende een langere tijd uit de atmosfeer halen. Slechts in een beperkt aantal gevallen beantwoordt biomassa ook effectief aan belangrijke duurzaamheidcriteria zoals verminderde CO2-uitstoot en voedselzekerheid.

"Enkel wanneer je plantages hebt op grond waar anders geen planten zouden groeien die veel langer CO2 uit de lucht zouden halen, kun je met die biobrandstofgewassen écht extra CO2 uit de atmosfeer halen. Het gaat dan bijvoorbeeld om grasland van lage kwaliteit. Maar het gros van onze biobrandstoffen komt uit gewassen die geteeld worden op landbouwgrond waar eerder andere voedingsgewassen of natuur stonden", verklaart Bienstman in De Morgen. Ook hout- of organisch afval zijn volgens het rapport een verantwoorde bron.

Wat een technische discussie lijkt, is volgens Bond Beter Leefmilieu erg fundamenteel omdat het emissiehandelsysteem van de EU de CO2-uitstoot van biomassa negeert. Bovendien gaat de EU-richtlijn om aan 20 procent hernieuwbare energie te komen in 2020 uit van een nulemissie van CO2 bij de verbranding van biomassa en verplicht het een bijmenging van biobrandstoffen om aan 10 procent hernieuwbare energie in transport te geraken. Bond Beter Leefmilieu kijkt ook naar België en hekelt dat bij ons het grootste deel van hernieuwbare energie uit biomassa komt, onder meer de inefficiënte bijstook van houtpellets in steenkoolcentrales, en dat die energieopwekking royaal wordt gesubsidieerd.

Geruggesteund door het nieuwe rapport, pleit Bond Beter Leefmilieu samen met de andere milieuorganisaties in België voor onmiddellijke afschaffing van de fiscale vrijstelling voor biobrandstoffen in transport. Bond Beter Leefmilieu stelt voor om de accijnsvrije productiequota te schrappen en de accijnzen op biobrandstoffen minstens gelijk te schakelen met accijnzen op diesel en benzine. De milieubeweging vraagt om biomassa te onderwerpen aan strikte duurzaamheidscriteria en deze enkel in te zetten in de meest efficiënte toepassingen. "De bijstook van biomassa in verouderde steenkoolcentrales hoort in dat rijtje niet thuis", geeft de organisatie nog mee.

Meer info: Opinion of the EEA on Greenhouse Gas Accounting in Relation to Bioenergy