"Multinationals profiteerden van hoge voedselprijzen"

Terwijl her en der onlusten uitbraken als gevolg van de hoge voedselprijzen, hebben de drie grootste graanbedrijven van de wereld, Cargill, ADM en Bunge, recordwinsten behaald. Dat concludeert het LEI, onderdeel van de Nederlandse universiteit van Wageningen, na een onderzoek naar de rol van (graan)multinationals in het kader van de hoge voedselprijzen. Opdrachtgever van het onderzoek was Oxfam Novib.

Het onderzoek bevestigt dat deze drie multinationals in tijden van hoge prijzen en grote vraag naar hun producten enorme winsten maken. Omdat de bedrijven zo groot zijn en wereldwijd werken, kunnen zij snel en flexibel inspelen op vraag-, aanbod- en prijsontwikkelingen, stellen de onderzoekers.

Bovendien opereren ze ook in verschillende sectoren, zoals kunstmest. Wanneer ze binnen één sector verlies maken, maken ze mogelijk binnen een andere winst. Deze multinationals worden steeds groter en nemen in marktmacht toe. Het LEI verwacht dat zij ook in de toekomst enorme winsten zullen blijven maken.

Volgens de onderzoekers is de invloed van de graanmultinationals in Afrika, waar veel van de armste consumenten van de wereld zich bevinden, zeer gering. Dat komt omdat de transactiekosten en de risico’s in Afrika hoog zijn. “Eens die omlaag gaan, kan dat goed nieuws betekenen voor de boeren en de ondernemers, maar het kan ook leiden tot een grotere invloed van de graanmultinationals”, luidt het.

Tenslotte werd ook de rol van speculatie op de stijging van voedselprijzen onderzocht. “Wij hebben geen bewijs gevonden dat de drie multinationals hebben gespeculeerd. Dat zou betekenen dat ze enorme graanvoorraden hebben aangelegd en dat was niet het geval”, concludeert het LEI. “Ook is niet met volledige zekerheid te zeggen of speculatie een rol gespeeld heeft bij het stijgen van de prijzen. Het zou ook een omgekeerd verband kunnen geweest zijn: door het stijgen van de prijzen kwam de speculatie op gang”.
 
Meer informatie: Riding the wave: high prices, big business? The role of multinationals in the international grain markets