Hervorming Europees landbouwbeleid kan eenvoudiger

Het gemeenschappelijk landbouwbeleid kan na 2013 sterk vereenvoudigd worden. Daartoe moeten de huidige voorstellen van de Europese Commissie tot hervorming van het GLB wel aangepast worden. Vooral de hervorming van de rechtstreekse inkomenssteun aan boeren kan eenvoudiger. Dat concludeert het LEI, onderdeel van Wageningen UR, in een studie in opdracht van het Nederlands landbouwministerie.

De Europese Commissie en de lidstaten zijn het er al langer over eens dat het GLB eenvoudiger moet worden. In het voorjaar van 2011 hebben de lidstaten daartoe een aantal principes geformuleerd. Zij hadden daarbij aandacht voor lagere netto kosten, risico-gebaseerde controles, proportionaliteit bij controles en boetes, speelruimte voor lidstaten bij uitvoering van regelingen, transparantie en duidelijkheid over regels, rollen en verantwoordelijkheden en een maximaal gebruik van (it-)technologie.

Aan de Europese Commissie werd gevraagd met die principes rekening te houden bij het maken van voorstellen voor het GLB na 2013. De door de lidstaten aanbevolen principes zijn tot op zekere hoogte te herkennen in de voorstellen van de Commissie, concludeert het LEI, maar hun invloed is beperkt gebleven.

Bovendien kan een voorstel het GLB eenvoudiger maken voor boeren en andere begunstigden, maar net ingewikkelder voor nationale overheden en de Europese Commissie. Of omgekeerd. Ook tussen lidstaten kunnen de effecten sterk verschillen. Vooral nationale overheden krijgen te maken met hogere kosten bij het invoeren van het voorgestelde systeem van rechtstreekse betalingen.

De voorstellen voor vergroening en voor een bijzondere regeling voor kleine boeren, de gemeenschappelijke indicatoren en de randvoorwaarden leiden volgens het onderzoek niet tot vereenvoudiging. "Het voorstel voor kleine boeren zou vrijwillig moeten worden gemaakt", adviseert het LEI, "terwijl dat voor vergroening beter afgestemd zou moeten worden op de lokale omstandigheden."

Is er bij de voorstellen voor rechtstreekse betalingen veel ruimte voor verbetering, over het markt- en prijsbeleid en plattelandsontwikkeling zijn de onderzoekers positiever. Ook daar kunnen echter nog vereenvoudigingen worden aangebracht, bijvoorbeeld in het gemeenschappelijk monitoring- en evaluatiekader voor het plattelandsbeleid.

Meer info: Simplification of the CAP