"Geen uitzondering op mededingingsregels voor landbouw"

De Europese Commissie en de mededingingsautoriteiten van de lidstaten laten verstaan dat de landbouwsector niet moet rekenen op uitzonderingen op de regels van vrije mededinging om zijn gebrek aan marktmacht te verhelpen. "Dergelijke uitzonderingen zouden op lange termijn hun doel voorbijstreven omdat ze niet tot meer efficiëntie in de keten leiden en schadelijk zijn voor consumenten en andere spelers van die keten," klinkt het.

De mededingingsautoriteiten en de Europese Commissie gaan niet in op de vraag van de landbouwsector om uitzonderingen toe te staan op de mededingingsregels zoals het toelaten van prijsafspraken onder boeren of het afspreken van productiebeperkingen. Dat is volgens hen geen oplossing om de onderhandelingspositie van kleinschalige boeren tegenover andere, grotere spelers uit de keten te versterken.

Om het probleem van de "kleine, machteloze boeren" aan te pakken, moedigen de mededingingsautoriteiten producenten aan om coöperaties op te richten en andere vormen van samenwerking aan te gaan. "Dat zal hun efficiëntie verhogen en hun onderhandelingspositie binnen de keten versterken", zo staat te lezen in het rapport. Een andere mogelijkheid is dat boeren opschuiven in de keten en hun producten zelf gaan verwerken of verkopen. De mededingingsautoriteiten bepleiten eveneens een rationalisering van de rest van de keten. Dat kan door overbodige tussenfasen te schrappen die de keten complex en star maken en de consumentenprijs opdrijven.

In een groot aantal lidstaten werden conflicten vastgesteld met betrekking tot beweerde oneerlijke handelspraktijken in situaties van ongelijkheid in onderhandelingsmacht tussen de partijen. Wanneer grote marktspelers oneerlijke handelspraktijken aan de dag leggen, dan vallen die in de meeste gevallen evenwel buiten het mededingingsrecht omdat de consument er geen schade van ondervindt.

Maar op lange termijn kunnen oneerlijke handelspraktijken de concurrentie in de keten of de welvaart van de consument wel degelijk negatief beïnvloeden door investeringen en innovatie terug te schroeven en de keuze van de consument te beperken. Een aantal mededingingsautoriteiten hebben voorgesteld dit probleem via wetten op oneerlijke handelspraktijken of gedragscodes met doeltreffende handhavingsmechanismen aan te pakken.

Meer info: ECN-activities in the food sector