"Als handelaar heeft landbouwer recht op verschoning"

De vzw Boeren op een Kruispunt ergert zich aan het feit dat boeren en tuinders met zware schulden in een aantal gerechtelijke arrondissementen door de rechtbank van koophandel doorgestuurd worden naar de arbeidsrechtbank. "Daar kan enkel de wet op de collectieve schuldenregeling toepast worden. Die is totaal niet geschikt voor land- en tuinbouwers die dikwijls meer dan 500.000 euro schulden moeten vereffenen", luidt het.

In het wetboek van koophandel (art. 2) wordt de landbouwer niet als handelaar beschouwd. De wetgever ging hierbij uit van boeren en tuinders die produceren zonder veel grondstoffen te moeten aankopen. Vandaag is de realiteit anders: een veehouder koopt voeders aan terwijl bijvoorbeeld een slakweker plantjes en energie koopt. Aangezien dergelijke bedrijven geen toegevoegde waarde kunnen creëren zonder de aankoop van grondstoffen, kunnen ze beschouwd worden als handelaar.

"Rechtspraak en rechtsleer stellen thans dat wanneer de landbouwer hoofdzakelijk zijn grondstoffen (zoals voeder) koopt, hij wel degelijk als handelaar beschouwd dient te worden aangezien hij dan niet meer de voortbrengselen van zijn eigen grond verwerkt", bevestigt advocate Patricia Scheirlynck van het gelijknamige advocatenkantoor.

Hierdoor kunnen dossiers van land- en tuinbouwbedrijven behandeld worden in de rechtbank van koophandel. De handelsrechter kan de wet betreffende de continuïteit der ondernemingen toepassen of de faillissementswet met het principe van verschoonbaarheid (de gefailleerde wordt vrijgesteld van de betaling van de resterende schulden, nvdr.).

De hulporganisatie Boeren op een Kruispunt betreurt dan ook dat een aantal handelsrechters er toch anders over denken. "Wanneer zij boeren of tuinders doorverwijzen naar de arbeidsrechtbank wordt er daar collectieve schuldenregeling toegepast. Dat is niet werkbaar, noch voor de schuldenaar, noch voor de schuldeiser", hekelt de vzw. De bedrijfsleiders van moderne, kapitaalintensieve land- of tuinbouwbedrijven moeten soms meer dan 500.000 euro schulden vereffenen. "Welke onderneming kan nu in vijf jaar zijn schulden afbetalen", verduidelijkt Boeren op Kruispunt waarom collectieve schuldenregeling tekortschiet.

Scheirlynck wijst erop de rechtbank van koophandel een probleem kan hebben met het erkennen van melkveehouders als handelaars. "Zij voederen hun koeien voornamelijk met eigen voortbrengselen, met name maïs en gras", verklaart ze. "Toch zou het beter zijn om gewoon elke landbouwer te beschouwen als handelaar en in die zin ook de wet te wijzigen. "Dit zou veel meer rechtszekerheid creëren", aldus de advocate.

Boeren op een Kruispunt resumeert dat het erg belangrijk is dat boeren en tuinders gezien worden als handelaars zodat hun onderneming in moeilijkheden via de wet continuïteit ondernemingen maximale kansen krijgt of in het slechtste geval kan afstevenen op een faillissement. Met een lijst van gefailleerde land- en tuinbouwbedrijven denkt de hulporganisatie daaraan te kunnen bijdragen.

In minder dan drie kwartalen vond Boeren op een Kruispunt via gespecialiseerde websites meer dan 150 gefailleerde Belgische land- en tuinbouwbedrijven. "Wie als boer of tuinder niet aanvaard wordt bij de griffie van de rechtbank van koophandel kan bij ons de lijst van gepubliceerde faillissementen van land- en tuinbouwbedrijven bekomen", klinkt het. Deze lijst zou de rechtbank tot andere inzichten kunnen brengen.

"Indien de wet de landbouwer als handelaar zou catalogeren, dan geldt dat ook voor wat betreft de aanvaarding van de factuur en factuurvoorwaarden", waarschuwt advocate Scheirlynck nog. "Dit wil zeggen dat we landbouwers moeten sensibiliseren om tijdig de pen ter hand te nemen indien ze tegen een bepaald factuur wensen te protesteren. Particulieren en handelaars worden immers anders behandeld bij protest van facturen."

Meer info: lijst gefailleerden