Alleen nog melk leveren via contract met melkerij?

De commissie Landbouw in het Europees Parlement heeft een voorstel ingediend om de marktmacht van melkveehouders te versterken. Eind dit jaar moet het voltallige Parlement stemmen over verplichte contracten tussen producenten en verwerkers, het groeperen van producenten om eerlijkere melkprijzen af te dwingen, meer transparantie omtrent de prijsvorming en maandelijkse rapporteringen door de zuivelverwerkers.

De europarlementsleden geloven dat producentenorganisaties weerwerk kunnen bieden tegen de grote zuivelverwerkers en op die manier de marktmacht van melkveehouders kunnen versterken opdat hen een groter deel van de winkelprijs zou toekomen. Om kartelvorming te vermijden, hanteert het voorstel twee drempels. De hoeveelheid melk waarover een producentenorganisatie onderhandelt, mag niet meer zijn dan 40 procent van de nationale productie van een lidstaat en mag ook niet groter uitvallen dan 3,5 procent van de Europese melkproductie.

Het voorstel verplicht geschreven contracten voor elke levering van rauwe melk door een melkveehouder aan een zuivelverwerker. Daarin zou de melkprijs voor niet minder dan een jaar vastgelegd worden als het van de EU-parlementsleden afhangt. "Momenteel worden melkprijzen vaak pas op de laatste cent bepaald wanneer de inkomsten van de zuivelverwerkers bekend zijn, wat betekent dat landbouwers hun melk verkopen zonder te weten hoeveel hen die precies gaat opleveren", stellen de parlementsleden.

Door productievolumes en uitbetaalde melkprijzen maandelijks te laten meedelen door de zuivelverwerkers, hoopt de landbouwcommissie van het Parlement de transparantie te vergroten. Bovendien zou er een monitoringsinstantie moeten komen die gegevens over de zuivelmarkt verzameld zodat tijdig gewaarschuwd kan worden voor onevenwichten in de markt.

Ondanks bovenstaande voorstellen, vrezen de parlementsleden dat niet alle obstakels voor melkveehouders daarmee uit de weg geruimd zijn. Voor kleinschalige melkveebedrijven of bedrijven in minder gunstige landbouwregio's dringen zij daarom aan op extra ondersteunende maatregelen in het voorstel van de Europese Commissie omtrent de hervorming van het gemeenschappelijk landbouwbeleid.

De Europese organisatie van jonge boeren (CEJA) verwelkomt alvast het voorstel voor een monitoringsinstantie en de oprichting van producentenorganisaties. De organisatie is niettemin bezorgd dat het verplichten van contracten een extra obstakel kan betekenen voor melkveehouders. Uiteraard dringt zij ook aan op meer ondersteuning voor jonge landbouwers omdat zij sterker blootgesteld zijn aan fluctuaties van de zuivelmarkt.