7 tips om kievitsnesten te beschermen
nieuwsDe kievit is een opvallende weidevogel die met zijn karakteristieke roep en golvende vlucht al eeuwenlang het landschap siert. Toch gaat het al jaren bergaf met de populatie in Vlaanderen. Een grote bedreiging is het verlies van nesten door landbouwwerkzaamheden in het voorjaar. Maar met een paar eenvoudige maatregelen kunnen boeren de nesten vrijwaren.
Kieviten broeden in open velden en weilanden, precies op plekken waar in het voorjaar veel gewerkt wordt. Hun nesten zijn vaak niet meer dan een kuiltje met wat stro, waarin een viertal eieren liggen die nauwelijks opvallen in het landschap. Dit maakt ze kwetsbaar voor machines en andere verstoringen.
Ecoregeling voor kievit
Indien je maïs wilt gaan inzaaien kan je ook kiezen voor de ecoregeling voorjaarsbraak met late inzaai maïs (€350/ha). Hierbij blijft je perceel braak liggen tot en met 10 mei 2025 en mag er geen enkele handeling worden uitgevoerd in de periode van 15 maart tot en met 10 mei. Dit wil zeggen dat er niet bemest mag worden, niet bekalkt, geen gewasbeschermingsmiddelen mogen worden aangebracht en er mogen geen grondbewerkingen uitgevoerd worden tijdens deze periode. Op die manier krijgen kieviten de kans hun eieren uit te broeden zonder verstoring en zijn de kuikens al vliegvlug, d.w.z. in staat te vluchten bij gevaar, eenmaal de landbewerkingen opnieuw aanvatten. Teeltresten, vanggewas of gras op het perceel moeten ook voor 15 maart ondergewerkt worden. Dit laatste is niet van toepassing voor een graanstoppel, maïsstoppel, of verdroogde erwten, die wel mogen blijven liggen tot en met 10 mei.
Wanneer opletten voor nesten?
Vanaf begin maart gaan kieviten op zoek naar een geschikte broedplek. De meeste nesten worden gelegd tussen half maart en half april, net in de periode waarin het land wordt bewerkt. Dat is het moment waarop extra aandacht nodig is om nesten te sparen.
Kieviten broeden ongeveer een maand. Zodra de kuikens uitkomen, verlaten ze meteen het nest en zoeken ze samen met hun ouders naar voedsel. Na vijf tot zes weken kunnen ze vliegen. Van ei tot vliegvlug kuiken duurt het dus ongeveer 70 dagen.
Beschermingsmaatregelen op het veld
Wie tijdens het werk een nest tegenkomt, kan op verschillende manieren ingrijpen. Boerennatuur Vlaanderen lijst zeven tips op:
Markeer het nest met minimaal twee stokken van 50 tot 100 cm hoog en zorg dat ze zichtbaar zijn vanuit je tractor. Plaats deze stokken op een drietal meter voor en na het nest in de rijrichting.
Dek het nest tijdelijk af met een plastic doos, deksel… en neem meteen na de werkzaamheden de afdekking terug weg. Deze methode kan van pas komen bij bemesting of sproeien, zodat de eieren niet beschadigd raken.
Graaf het nest tijdelijk uit, plaats het heel voorzichtig in een waterdoorlatend mandje en plaats het na de werkzaamheden op dezelfde plaats terug door het mandje wat in te graven in de bodem. Dit kan je bij iedere bewerking van je perceel herhalen.
Voorzie een bepaalde zone rondom het nest die je onbewerkt laat gedurende het voorjaar.
Breng ook steeds de loonwerker op de hoogte van nestbeschermingsmaatregelen. Zo kan die er ook rekening mee houden.
Stel werkzaamheden uit. Bij late teelten zoals bonen, erwten of maïs kan het zinvol zijn om het werk uit te stellen tot na 15 mei. Tegen die tijd zijn de kuikens uit het ei en kunnen ze zelfstandig bewegen.
Doe beroep op een vrijwilliger die dit nestbeschermingswerk in jouw plaats doet. De kans bestaat ook dat je door een lokale vrijwilliger wordt aangesproken om kievitsnesten te beschermen op je percelen. Maak dan goede afspraken over onder meer het betreden van je percelen.
Met kleine ingrepen kunnen landbouwers een groot verschil maken. Door even stil te staan bij de aanwezigheid van kieviten op hun land, helpen ze mee aan het behoud van deze bijzondere vogelsoort.
In samenwerking met: Boerennatuur Vlaanderen
Beeld: Regionaal Landschap Schelde-Durme